PETER BOGDANOVISCH IN AMSTERDAM
AKOESTIEK
NAGALM
Tenslotte dan nog de akoestiek van een zaal. Dit begrip
zou men kunnen aanduiden als de leer waardoor de geluids
waarneming kan worden beïnvloed. In elke besloten ruimte
kan het geluid, d.w.z. de luchttrillingen die door de mense
lijke gehoororganen in geluidsindrukken kunnen worden
omgezet, ons langs directe en indirecte weg bereiken. Ge
luid plant zich in lucht voort met een snelheid van 340 m/
sec. Er is nu ontdekt, dat wanneer de indirecte geluidsweg
17 meter (1/20 sec.) langer is dan de directe, het indirecte
geluid als echo wordt waargenomen. Dit zou natuurlijk bij
zonder hinderlijk zijn en moet dus worden voorkomen. Als
Een aanverwant begrip is de nagalm, resp. de nagalmtijd.
Dat is de tijd die verloopt tussen het produceren van een be
paalde toon en het geheel uitsterven daarvan door absorptie
eventueel na reflectie tussen wanden of andere obstakels.
De nagalmtijd is afhankelijk van het volume van de zaal en
van de toegepaste materialen in die zaal, bovendien is hij
niet voor elke frequentie gelijk. Dit betekent dat hij voor
spraak anders ligt dan voor bijv. muziek. Vandaar dat in het
begin van dit artikel werd gesproken van een middenweg.
Een te lange nagalm tijd geeft tot gevolg dat de verstaanbaar
heid van het gesproken woord slecht is omdat de klanken in
elkaar zullen gaan lopen. Een te korte nagalmtijd geeft wel
T
10
in
0.5
ris
103
8
104
Door bijv. het plafond een bepaald verloop te geven kan men ervoor
zorgen dat het indirecte geluid midden en achter in de zaal het
directe geluid ondersteund. A —geluidsbron; B reflectiepunt
C toehoorder.
regel gebeurt dit door wanden of andere onderdelen van een
zaal een zodanige vorm te geven dat de indirecte geluidsweg
binnen de vereiste perken wordt gehouden. Wanneer dat
niet gaat dan kunnen de betrokken gedeelten van een zaal
van zodanige bekleding worden voorzien dat het geluid in
voldoende mate wordt geabsorbeerd. Overigens ondersteunt
het indirecte geluid, mits het niet langer dan 1/20 sec. on
derweg is, het directe geluid, waardoor de totale geluids
sterkte toeneemt. Bijvoorbeeld onder balkons kan men van
dit verschijnsel gebruik maken door geschikte akoestische
ingrepen.
Grafiek voor de gunstigste nagalmtijd in een bioscoopzaal. T tijd
in seconden; V - zaalvolume in m3Bij een zaal van 20 m lang 10 m
breed en 5 m hoog is liet volume 1000 m3Bij normale inrichting
is dan de gunstigste nagalmtijd voor een gemiddelde frequentie iets
minder dan 1 seconde.
een goede verstaanbaarheid maar is weer niet bevorderlijk
voor een goede muziekweergave. Er moet dus steeds een
gulden middenweg worden gevonden wil men van een goede
akoestiek en daardoor van een goede geluidskwaliteit, kun
nen spreken. Door gebruik van harde (reflecterende) of
zachte (absorberende) materialen kan de nagalmtijd worden
geregeld. Wij hebben deze zaken in dit bestek op simpele
wijze willen aanduiden. In werkelijkheid is de akoestiek een
gecompliceerde materie die aan specialisten is voorbehouden.
Bij een volgende gelegenheid zal nog wat nader op de ge-
luidsreproduktie en op de geluidswaarneming als zodanig,
worden ingegaan.
Ter gelegenheid van de 'Royal Premiere' in Loridon van
zijn achtste film 'Nickelodeon maakte Hollywood-regis-
seur Peter Bogdanovich een overstapje naar het vasteland
in de vorm van een bliksenbezoek aan Amsterdam. Zijn
ouders zijn afkomstig uit Servo-Kroatië, maar hij is nog
net in Amerika geboren. Voordat hij zich bezighield met
het regisseren van films schreef hij artikelen in 'Esquire'.
Hij schreef ook boeken zoals over de regisseur John Ford,
waarvoor hij een grote bewondering koestert
In 1968 maakte hij zijn Hollywood-debuut als regisseur
met de film 'Targets', zijn tweede film in zwart/wit 'The
last picture show' was meteen een topper. Daarna volg
den 'What 's-up doeen 'Paper Moonwaarin Ryan
ONeal net als in zijn nieuwste film 'Nickelodeon' een
hoofdrol speelt. Hij draaide tot nu toe slechts een film in
Europa nl. 'Daisy Miller', hij vindt het zelf zijn beste re
gisseursprestatie en betreurt het dat hij hier niet is uitge
bracht. In New York kreeg de film een nogal controversi
ële ontvangst.
Daarna volgde 'At long last love' de eerste muzikale ko
medie ooit rechtstreeks voor de film geschreven en niet
gebaseerd op een Broadway-produktie. Bijna alle genres
heeft de veelzijdige Bogdanovich nu verfilmd. Zijn nieuw
ste film 'Nickelodeon' gaat over de geschiedenis van de
film in de pionierstijd van de filmproduktie in Hollywood.
