JURYRAPPORT CINEMAGIAPRIJS 1978
De jury voor de Cinemagiaprijs die eind 1977 is ingesteld
door de Audiovisuele Beroepsvereniging NBF, heeft Ellen
Waller uitgekozen 'als de eerste die deze prijs ontvangt.
De prijs beoogt een erkenning van opvallend goede publi-
cistische prestaties op het gebied van de film, de televisie en
de verdere audiovisuele media.
Dat de jury adviseerde Ellen Waller de prijs toe te kennen
zal weinigen verbaasd hebben. Zij schreef reeds voor de oor
log over film. Haar belangrijke voorgangers als Ter Braak,
Graadt van Roggen, Van Domburg en Jordaan waren toen
al bezig de ontwikkeling van de nieuwe, door de techniek
mogelijk gemaakte kunst met grote geestdrift te boekstaven
en hadden onder een snel groeiend publiek met hun over
tuigingskracht de 'filmgek' gestalte gegeven. In een conflict
tussen de Nieuwe Rotterdamse Courant en bioscoopexploi
tanten, dat in het midden van de dertiger jaren de NRC ge
durende geruime tijd de bioscoopadvertenties kostte, wat in
die crisisdagen, toen er weinig geadverteerd werd, een groot
offer betekende, terwille van het principe, was een com
promis tot stand gekomen. Dit hield in dat de NRC 'de'
film in twee categorieën zou behandelen; te weten Film-
nieuws en Filmkunst. Hier en daar zijn nog wel schaduwen
van de gevonden oplossing merkbaar, maar de strijd ten
gunste van de filmkunst in de publiciteit was in beginsel ge
wonnen. De Uitkijk te Amsterdam heett daardoor zijn ont
staan gevonden zowel als zijn bestaan en vele theaters zijn
gevolgd.
Direct na de vier bovengenoemde pioniers-publicisten die
onvermoeibaar de grote betekenis van de filmkunst in men
selijk, esthetisch en sociaal opzicht hebben aangetoond,
dient Ellen Waller genoemd te worden. Zij heeft zich van
het begin af aan met een trouw die gevolg is van een onont
koombare liefde, voor het nieuwe medium en bovendien met
een opmerkelijke objectiviteit aan haar vak van filmcritica
gegeven. Telkens op zoek naar achtergronden van een film
die haar bewondering had opgewekt of die naar haar inzicht
grote aandacht verdiende. Zij deed dat met een vaak enigs
zins verhuld temperament, omdat zij van het begin af aan
besefte dat de basis van een zo groot mogelijke documenta
tie óók een zo groot mogelijke garantie leverde voor objec
tiviteit al is die nooit volledig te bereiken, omdat iedere
kunstbeschouwer, of beschouwster zo lang die verslag uit
brengt van zijn of haar ervaringen en niet aan ontkomt ei
gen smaak, voorkeuren of levenservaringen telatenmeetellen.
Dat heeft Ellen Waller ook gedaan, maar zij heeft en dat
is voor iemand die zó lang kunstbeschouwingen schrijft een
grote kwaliteit ieder nieuw verschijnsel dat ze in een film
aantrof extra belangstelling gegeven en altijd gepleit voor
kansen van Nederlandse filmers met een duidelijk eigen sig
natuur, of met serieus gemeende vernieuwingspogingen.
De voorzitter van de NBF, Ryclef Rienstra overhandigt mevrouw
Ellen Waller de oorkonde in de vorm van een plaquette
Daarbij heeft ze ook altijd de moeilijkheden van vernieuwers
goed begrepen, in de wetenschap dat filmen op alle manie
ren een kostbare zaak is en de beperkingen van de econo
mische omstandigheden van het filmen herkend.
Maar zo men al zou kunnen vinden dat een zó perfecte do
cumentatie als die waarover Ellen Waller in de loop van haar
werkzaamheden is komen te beschikken afdempend kan
werken; in haar spontane blijdschap over een nieuw talent,
of een uitzonderlijke prestatie, of groot meesterschap heeft
zij zich nooit in het minst door die achtergrond van kennis
laten beihvloeden en zij doet dat nog steeds niet.
Als voorvechtster van het nieuwe, dat de kans van overtui
gingskracht in zich bergt, is zij spontaan enthousiasmerend
en zij heeft haar lezerspubliek op talloze manieren vatbaar
gemaakt voor wat zij als bijzondere kwaliteit of originali
teit had ontdekt.
De duur van haar werkzaamheid, de spiritualiteit waarmee
ze die verricht, haar verrastheid door verrassingen en haar
liefde voor de filmkunst, plus nog haar aandacht voor bij
zondere tv-prestaties maken het voor de jury, die het bestuur
van de NBF heeft geadviseerd, een vanzelfsprekende zaak
om na Graadt van Roggen, Ter Braak, Jordaan en Van Dom
burg, nu Ellen Waller te eren als de belangrijkste publiciste
op het gebied van de film en om blij te zijn dat dit nu einde
lijk mogelijk is met het toekennen van een prijs, die voor
een niet gering gedeelte zijn belangrijkheid zal vestigen door
de naam van de eerste winnares.
Anton Koolhaas
Wim van Roosmalen
Pieter Verhoeff
Regisseur Lou Adler bij de opnamen
van de nieuwe Paramount film 'Up in
smoke'. Produktie Lou Lombardo en
Lou Adler,
