ANIMATIEFILM IN NEDERLAND
I
door Gerben Schermer
HOLLAND
AmMATlON
F1LN
\aWHwvii
De geschiedenis van de
Nederlandse onafhankelijke ani
matiefilm is relatief erg jong. De
eerste animatiefilm van een accepta
bele kwaliteit was 'De moord van
Raemsdonck' van Otto van Nijenhoff
en Frans ter Gast gemaakt in 1931. In
die tijd werden in Nederland voorna
melijk commercials gemaakt, commer
cials gemaakt door buitenlanders
zoals George Pal uit Hongarije en
George Debels uit België.
Vanaf de jaren veertig tot het begin
van de jaren zeventig waren het de
studio's geleid door Marten Toonder
en Joop Geesink die een centrale rol
speelden in de Nederlandse animatie
industrie. Studio's die een belangrijke
bijdrage hebben geleverd aan de ont
wikkeling van de Nederlandse anima
tiefilm.
Aan het begin van de jaren zeventig
deed een nieuwe generatie filmmakers
van zich spreken. Kunstenaars die niet
wilden conformeren aan de eisen van
de opdrachtgevers, maar mensen die
aan een eigen produkt wilden werken.
Ronald Bijlsma, Paul Driessen en
Gerrit van Dijk zijn namen waarmee de
Nederlandse animatiefilm internatio
naal zeer hoge ogen gooit.
Inmiddels schrijven we september
1993 en is het twintig jaar geleden dat
de vereniging Holland Animation werd
opgericht.
Twintig jaar werd er onder gezamen
lijke inspanning van de animatiefilm
wereld gewerkt aan een betere positie
van de animatiefilm in het (internatio
nale filmklimaat.
Sinds het begin van de jaren zeventig
is er veel veranderd. Nederland kan nu
bogen op een aantal zeer gerenom
meerde animatiefilmmakers die inter
nationaal zeer hoog aangeschreven
staan. Sinds 1985 wordt er in Utrecht
eens in de twee jaar het Holland
Animation Film Festival georganiseerd
en op 17 september a.s. wordt door
minister D'Ancona het Nederlands
Instituut voor Animatiefilm in Tilburg
officieel geopend.
Allemaal initiatieven die moeten bij
dragen aan een beter klimaat en een
betere infrastructuur voor de anima
tiefilm in Nederland.
De vereniging Holland Animation is
nog steeds actief als belangenbeharti
ger en promotor van de Nederlandse
animatiefilm. Zo overlegt zij onder
meer met het nieuwe 'Filmfonds' over
de positie van de animatiefilm bij de
verdeling van de subsidiegelden.
Daarnaast onderneemt zij initiatieven
die de belangstelling voor animatiefilm
bij zowel een breed publiek alswel bij
selecte groepen mensen moet vergro
ten. Tweejaarlijks wordt er een publi-
katie uitgegeven voor het buitenland
met daarin de stand van zaken van de
Nederlandse animatiefilm in alle facet
ten. Deze zomer heeft de vereniging
een wedstrijd uitgeschreven voor het
schrijven van een storyboard of syn
opsis op het thema Koffer. Een compe
titie die er toe moet leiden dat ook
mensen van buiten het vakgebied zich
met het medium animatiefilm bezig
gaan houden.
Intussen is de inzendtermijn voor deze
competitie verstreken en tijdens de ko
mende Nederlandse Filmdagen worden
de inzendingen (44 in totaal) beoor
deeld door de Oscar-winnaars Nicole
van Goethem uit België (Een Griekse
Tragedie 1987), Daniel Greaves uit
Engeland (Manipulation 1992) en Co
Hoedeman uit Canada (Het
Zandkasteel 1978).
Het Holland Animation Film Festival is
het enige plek in Nederland waar op
grote schaal kennis kan worden ge
maakt met een breed aanbod van ani
matiefilms. Het festival richt zich op
een volwassen publiek en stelt zich
voor de kwalitatief betere animatiefilm
bij een breed publiek onder de aan
dacht te brengen. De vertoning van
animatiefilms in een kort tijdsbestek is
echter niet het enige wat het festival
voor ogen staat. Het festival moet voor
vertoners een aanzet zijn om ook 'hun'
publiek met dit medium in aanraking
te brengen. Via het festival wordt veel
interessant materiaal naar Nederland
gehaald waar wel degelijk een doel
groep voor bestaat. Het probleem is
echter dat de 'doelgroep' niet altijd op
de hoogte is wat animatiefilm meer is
dan alleen maar vermaak voor de aller
kleinsten.
Naast de vertoners probeert het
Holland Animation Film Festival ook
potentiële opdrachtgevers meer te in
teresseren voor dit medium. Wegens
gebrek aan kennis van de mogelijkhe
den van animatiefilm zijn opdrachtge
vers al snel geneigd zich tot live ac-
tion-technieken te beperken. Tenzij de
doelgroep kleiner is dan 150 centime
ter.
Tenslotte is er nog het Nederlands
Instituut voor de Animatiefilm (NIAF)
te Tilburg. Dit nog jonge instituut komt
voort uit het in 1978 door Cilia van
Dijk opgerichte Animated People.
NEDERLANDS INSTITUUT VOOR
mm
Gesteund met een structurele subsidie
van het ministerie van WVC zal het
NIAF met een breed scala aan activitei
ten een belangrijke rol gaan spelen in
de promotie, distributie en produktie
van animatiefilms.