Cinématographe projectie-opstelling van Lumière
kunnen projecteren. Hun chefmonteur
Moisson bouwde een prototype
camera/projector. Op dit type werd in
februari 1895 een patent verleend. Op 22
maart 1895 demonstreerden ze hun appa
raat tijdens een lezing voor de Société
d'Encouragement pour 1'Industrie Nationa
le. Het projecteerde beelden van arbeiders
die de Lumière-fabriek verlieten.
Tijdens deze demonstratie ontmoetten ze
de instrumentmaker Jules Carpentier.
Deze bood aan om de Cinématographe
voor hen te vervaardigen. Met deze
Cinématographe werden enkele voorstel
lingen in privékringen gegeven. Ook wer
den er nieuwe films opgenomen die op 10
juni 1895 werden vertoond tijdens het
Congres des Sociétés Frangaises de
Photographie te Lyon. Het programma
bestond uit: "Place de la Bourse" te Lyon;
"Een les in gewelven"; "De baby en de vis-
kom"; "Voeden van een baby"; "De tuin
man en de slang"; "Een smid" en "De
brandweer op weg naar het vuur". Maar
zou de Cinématographe de Parijzenaars
kunnen boeien als ze voor het bijwonen
van een vertoning een toegangsprijs moe
ten betalen? Niemand kon zich immers
nog een voorstelling maken van hetgeen
hen werd geboden door de
'Cinématographe'.
Clément-Maurice, een vaste medewerker
van het Lumière-bedrijf, werd belast met
de organisatie van de openbare voorstel
lingen. Hij huurde de Indische Salon, een
kleine zaal in het souterrain van het Grand
Café aan de Boulevard des Capucines nr.
14. Er werden een klein projectiescherm
en een honderdtal stoelen opgesteld. De
projector werd eveneens in de zaal
geplaatst en boven de ingang werd een
bord aangebracht met het opschrift:
'Cinématographe Lumière, 1 Franc'. Op 28
december 1895 werden de eerste openbare
voorstellingen gegeven. Het programma
werd als volgt aangekondigd:
CINÉMATOGRAPHE LUMIÈRE
Grand Café
14, Boulevard des Capucines, 14
Séances de 2 h. a 6 h. et de 8 h. 1/2 a 11 h.
Ne pas confondre avec les grossières
imitations du Cinématographe LUMIÈRE
PROGRAMME
1Pêche a 1'Epervier.
2. Arrivée des Toreadors.
3. Melbourne - Arrivée d'un train.
4. Bataille dans la neige.
5. Le Roi et la Reine d'Italie montant en voiture.
6. Venise - Les pigeons de la Place Saint-Marc.
7. Duel au Pistolet.
8. Foro Romano.
9. Dragons traversant la Saöne a la nage.
10. La Polka des Bébés.
11Le Mariage du Prince de Naples.
12. La démolition d'un mur.
13. Bains aMilan.
Les deux derniers tableaux seront
passés a 1'envers
La Direction se réserve le droit de modifier
le présent programme
Le Cinématographe peut fonctionner
dans les Salons
.Piano de la Maison GAVEAU.
Tenu per M. Emile MARAVAL, Pianiste-
Compositeur.
Deze eerste vertoningsdag werd slechts
bezocht door 33 Parijzenaren! Ook de pers
reageerde nogal terughoudend. Na enige
dagen begon de mond-tot-mond reclame
te werken en waren bij elke vertoning alle
stoelen bezet.
Ook de eerste Lumièrefilms werden
gemaakt op rollen celluloid die uit
Amerika werden geïmporteerd. Maar het
aanbrengen van de lichtgevoelige emulsie
gaf problemen. Daarom namen de gebroe
ders Lumière kontakt op met Planchon,
een Franse celluloidfabrikant. Vanaf dit
moment werden in Lyon de 35 mm
Lumièrefilm vervaardigd met aan weers
zijden van het beeld één perforatiegat. De
filmlijsten waarop Lumièrefilms werden
vermeld, omvatten tussen 1895 en 1907
niet minder dan 1424 titels, waarvan 337
scènes van het dagelijks gebeuren, 247
reisopnamen uit vreemde landen, 175 reis-
opnamen uit Frankrijk, 181 opnamen van
officiële feestelijkheden, 125 Franse mili
taire parades, 97 komische films, 63 'pano
rama-opnamen', 61 scheepvaartscenes, 55
buitenlandse militaire parades, 46 dansop-
namen en 37 opnamen van volksfeesten.
De belangstelling voor de Cinémato
graphe was groot. Maar ondanks de vele
aantrekkelijke aanbiedingen besloten Au-
guste en Louis Lumière om hun apparaat
niet te verkopen. Wel bestelden ze bij Jules
Carpentier 200 Cinématographes. Tijdens
de produktie hiervan werden professionele
cameralieden aangetrokken en ze stuurden
deze met twee opgaven de wereld in: nieu
we films opnemen en filmprojecties orga
niseren in beschikbare zalen. In mei 1896
vertrok Félix Mesguich, een nieuwe
medewerker, naar de Verenigde Staten. Op
29 juni 1896 organiseerde hij in het
Keith's Theatre, een variété-theater te New
York de eerste filmvertoning met de
Cinématographe in Amerika. Ook
Engeland werd bezocht. De eerste verto
ning werd op donderdag 20 februari 1896
te Londen in de Marlborough Hall in
Regent Street gegeven door Felicien
Trewey, een vriend van de Lumières.
De gebroeders Lumière hebben tot 1901 te
Parijs de vertoningen in de Indische Salon
voortgezet.
Ondanks het feit dat Max Skladanowsky
in Berlijn (november 1895) eerder open
bare vertoningen gaf dan de gebroeders
Lumière (december 1895), worden de
Lumières internationaal als de uitvinders
der cinematografie beschouwd. Wat wij
wel van Max Skladanowsky hebben over
gehouden is het woord 'bioscoop'!
In Frankrijk tenslotte vertelde men een
wonderlijke verhaal. Op 16 september
1890 was er een man spoorloos verdwe
nen. Hij was in Dijon in de expressetrein
gestapt, op weg naar Parijs. Zijn naam was
Louis Aimé Auguste Leprince. Deze mys
terieuze verdwijning werd nimmer opge
lost. In 1888 zou door hem een camera
met 16 lenzen zijn ontwikkeld, waarachter
afwisselend twee filmbanden werden
getransporteerd. Eenjaar later experimen
teerde hij met een éénlenscamera, met een
projector die was voorzien van een malte-
zerkruis voor het filmtransport en met een
filmrol van geperforeerd celluloid. Met
deze apparatuur maakte hij filmopnamen
en projecteerde hij zijn beelden volgens
het systeem waarop de moderne projectie
techniek berust. De vraag, of de bioscoop
zonder zijn verdwijningsmysterie vijfjaar
eerder zou zijn ontstaan, blijft voor altijd
onbeantwoord. Of is het een Frans rancu
neus verhaal omdat Max Skladanowsky er
eerder was?
