Expressief plaatje
m
MARKETING
MARKETING
Brilt Cole
gem: 'Als
de pers
aandacht
wil beste
den aan
een film
gaat het
hen vooral
om het
verhaal.'
Dinand van
der Wal:
'Ze kiezen
altijd voor
de gepo
seerde foto,
terwijl ze
daar een
beetje mooi
in het licht
staan te
kijken.'
Drieluik over marketingmiddelen in de filmindustrie: de filmstill
In drie afleveringen onderzoekt Holland Film Nieuws de marketingmid
delen waarmee films aan de man worden gebracht. De filmstill is in een
fractie van een seconde door een fotograaf geschoten, maar dan begint
het lange proces van goedkeuren. 'Het begint uit de hand te lopen, ac
teurs willen er te mooi uit zien.'
Door Jan van Houten
Enthousiast beweegt hij zijn vinger
over het papier. 'Die foto hebben
ze gebruikt, en die!' Dinand van
der Wal bladert door een exem
plaar van Holland Film Nieuws
en komt voor het eerst de poster
tegen van Nono het zigzag kind.
Als vakman is hij vooral te spreken
over zijn foto van Isabella Rossellini
als zangeres Lola Ciperola: 'Ik zag
die onlangs ook in de Volkskrant
staan en gelukkig niet vervelend
bewerkt.'
Dinand van der Wal is gerenom
meerd stillsfotograaf en heeft met
zijn geluidsdichte camera niet al
leen op de set van Nono, maar ook
op die van bijvoorbeeld De geluk
kige huisvrouw en Nachtrit gestaan.
Door zijn werk kan een distribu
teur mooi filmbeeld leveren aan
kranten, websites of magazines,
maar ook gebruiken om potentiële
promotiepartners warm te krijgen
voor een nieuwe bioscoopfilm.
Keuze genoeg, aldus Van der Wal.
'Vroeger in het analoge tijdperk
schoot ik vijf rolletjes vol, nu maak ik
achthonderd foto's per dag.' Door
het digitale tijdperk is het aanbod
van filmstills per film enorm toege
nomen, dus ook de keuze voor de
producent en de distributeur.
Britt Colegem heeft haar sporen
verdiend als marketing- en publici-
teitsmanager bij Independent Films
en was onder meer verantwoorde
lijk voor de campagnes van Loften
Cooische vrouwen. Per film heeft
ze uiteindelijk tien tot twaalf goede
beelden nodig. 'Een beeld zal voor
journalisten niet leading zijn om
over een film te gaan schrijven.
Belangrijker voor hen is het genre,
het verhaal en wie de regisseur is,
maar als ze over een film schrijven,
wordt er negen van de tien keer
wel beeld bij geplaatst, al is het
wel vaak dezelfde still. Dat beeld
moet dan wel aansprekend zijn.
Door die aandacht gaan mensen
op zoek naar bewegend beeld. De
sterkste en belangrijkste marketing-
tools zijn uiteindelijk toch de trailers
en de televisiespots, daar gaat het
grootste gedeelte van het budget
naartoe.'
Cadeautje
Als Van der Wal op locatie is, voelt
hij zich een wezenlijk onderdeel
van de filmploeg. Colegem kan dat
bevestigen. 'De stillsfotograaf staat
weliswaar onderaan in de hiërar
chie, maar is vaak wel degene die
het moneyshot levert. Fotograaf
Jaap Vrenegoor was aanwezig op
de set van Alles is liefde en maakte
een foto van Carice van Houten
verpakt als cadeautje in de armen
van Jeroen Spitzenbergen. Die foto
had hij niet van tevoren bedacht,
maar heeft het beeld van de film
bepaald. Soms leidt het een tot het
ander.'
'De producent huurt mij per dag in',
zegt Van der Wal. 'Er zijn produ
centen die op de Amerikaanse
manier werken en de gehele
draaiperiode een stillsfotograaf op
de set willen hebben, maar dat is
een uitzondering. Voor het geld dat
ik vraag, kun je een extra belichter
inhuren.'
Maar als Van der Wal er toch is,
dan maakt hij zich meer dan nuttig.
Foto Isabella
Rossellini:
Dinand van der
Wal. Foto
Dinand van der
Wal: Martine
Bastings.
'Voor de film Terug naar de kust uit
2009 draaiden ze een nachtshot
in de duinen. Linda de Mol was net
gevlucht en rende door de bosjes.
Ze zag er niet bepaald op haar
mooist uit, dus die foto's waren niet
geschikt als publiciteitsfoto. Maar
die nacht heb ik voor de poster
het mooi uitgelichte huis vanuit alle
hoeken op de foto gezet.'
Screenshots
Volgens Colegem zou het ideaal
zijn om bij grote Nederlandse pro
ducties continue een stillsfotograaf
ter beschikking te hebben, maar zij
weet ook dat het er budgettair niet
altijd in zit. 'Een fotograaf wordt
dan maar op bepaalde dagen
uitgenodigd, als bijvoorbeeld de
belangrijkste acteurs aanwezig
zijn. Maar dan loopje de kans om
wat te missen. Ik heb wel eens bij
een kleinere productie een scène
gezien waar ik graag een foto
van had willen hebben. Met de
digitale techniek is het wel gemak
kelijker geworden om screenshots
te maken, maar dat kan pas in een
later stadium in de productie, na het
moment van de kleurcorrectie.'
Van der Wal ziet ook dat deze
methode steeds meer wordt
toegepast. 'Je kunt hele goede
beelden halen uit die prachtige
Arri-camera's waar iedereen in Ne
derland tegenwoordig mee draait.
Dan krijgt de dapper bader de
opdracht om enkele screenshots te
halen uit de opnamen van die dag.
Maar dat gaat mis als de acteurs
bewegen of hard rennen. Door de
lange sluitertijd worden de beelden
te onscherp.' Van der Wal voelt
zich overigens niet bedreigd door
de digitale ontwikkeling. 'Dan kan
ik andere dingen doen. Bovendien
gebeurde dit vroeger op 35mm
of lómm ook. De editor ging dan
zoeken naar het juiste shot en het
beeldje werd gescand. Het gaat
nu alleen veel sneller en gemak
kelijker.'
Litteken
Wat volgens Van der Wal ech
ter wel vertragend werkt, is de
houding van de mensen die aan
de voorkant van de camera hun
werk doen. 'In principe kan ik de
beelden dezelfde avond klaar
hebben voor publicatie, maar de
acteurs doen moeilijk. Ze willen
allemaal zeggenschap over welke
foto's wel of niet gebruikt mogen
worden. Het begint uit de hand te
lopen. Acteurs willen er te mooi
uit zien. Je ziet het vooral bij de
jongere generatie. Ik ken een wat
oudere, prachtige actrice, maar
zij heeft ooit een zwaar ongeluk
gehad dat een groot litteken op
haar gezicht heeft achtergelaten.
Daarmee wil ze niet in de publi
citeit. Dat vind ik terecht. Maar
een andere actrice die ik ken wil
bijvoorbeeld dat haar haar altijd
over haar voorhoofd hangt en
netjes zit. Terwijl ze een prachtig
voorhoofd heeft. Waar heb je het
dan over?'
Britt Colegem merkt het ook 'Er
gaat een lange tijd overheen om
alle foto's te clearen. Dat komt
omdat in Nederland steeds meer
acteurs eerder in hun carrière een
professioneel management in de
arm nemen. Dat remt ons af, want
het is een gigantisch uitzoekwerk.
Als op een foto acht verschil
lende acteurs
staan, moet
de foto langs
acht verschil
lende mana
gers die hun
fiat moeten
geven. Ik
begrijp het
overigens
wel uit het
perspectief
van de
acteur. Regelmatig zie ik foto's
gepubliceerd worden waarvan
ik zelf al denk dat hij daar niet
gelukkiger van wordt.'
Expressie
Van der Wal vindt het voorna
melijk jammer. 'Als ik fotografeer
tijdens het filmen, kunnen acteurs
soms expressies op hun gezicht
hebben die ze eigenlijk niet willen
laten zien maar wel van wezenlijk
belang zijn voor de film. Vervol
gens laat ik ze dan poseren in
exact dezelfde setting en standpunt
en leg hen dan de twee foto's voor.
Dan kiezen ze altijd voor de gepo
seerde, terwijl ze daar een beetje
mooi in het licht staan te kijken.'
'Dat is ook de reden dat ik zoveel
foto's op een dag maak', vervolgt
Van der Wal. 'Acteurs keuren heel
veel af, maar dan vergeten ze
dat vaak in hun contract staat dat
ze toch een bepaald percentage
moeten goedkeuren. Dan kiezen ze
toch voor de foto's waar ze zelf het
beste op uitkomen en dat zijn niet
noodzakelijkerwijs de meest artis
tieke exemplaren of de beste foto's
voor publiciteitsdoeleinden.'
Voor Ik omhels je met 1000 armen
maakte Dinand van der Wal enkele
naaktfoto's van Carice van Houten.
'Die wilde ze absoluut niet in de
openbaarheid hebben, dus die
heb ik naar de digitale jachtvelden
gestuurd. Dat respecteer ik. Maar
als iemand heel mooi kijkt en die
expressie typeert de scène, dan
vind ik het flauw om die foto te wei
geren omdat je er niet op je mooist
uitziet. Dan vind ik het de taak van
de producent of de regisseur, die
voor hun film moeten vechten, om
met de acteur te gaan praten om
toch toestemming te geven. Als je
acteur bent, moet je er vrede mee
hebben dat je er niet altijd op staat
zoals je zou willen, met al je rimpels
en emoties.'
In een reactie laat Vanessa Henne-
man van Henneman Agency (onder
andere Daan Schuurmans, Angela
Schijf en Bracha van Doesburgh)
weten dat het gros van de acteurs
geen probleem heeft met stills en
dat alleen de topacteurs er wat van
willen vinden. Vaak krijgen zij de
foto's ook heel laat toegestuurd,
maar dan staat er in het contract
dat ze binnen vierentwintig uur
moeten reageren. Alleen als het
gaat over covers en fotoshoots voor
bladen, dan vindt Henneman het
logisch dat iedereen tevreden moet
zijn.
'I process these photos as if they were my own.' (Robin Williams in One Hour Photo)
'Maybe l'll take a photograph to remind myself.' (Guy Pearce in Memento)
