ILLEGAAL DOWNLOADEN
28
Nationaal en mondiaal woedt de discussie over de
grootste bedreiging van een gezonde marktontwikkeling in
de film- en muzieksector: internetpiraterij (filesharing). De
EU en nationale politiek zien dé oplossing in nieuwe busi
nessmodellen waarin muziek en beeldmateriaal tegen beta
ling via het internet beschikbaar komen. Legale online alter
natieven alleen hebben echter geen kans van slagen zolang er
massaal gratis illegaal aanbod beschikbaar is en het voor de
consument is toegestaan te downloaden uit illegale bronnen.
Daarbij komt dat het exploitatiemodel van een bioscoopfilm
wezenlijk anders is dan voor muziek, waardoor het tegen be
taling digitaal beschikbaar stellen van speelfilms niet het eni
ge redmiddel is. De release van een speelfilm in de bioscoop
is de locomotief voor de rest van de keten. De marketing en
exploitatie van een speelfilm zijn geënt op de eerste open
baarmaking in de bioscoop. Dit is niet slechts het 'traditio
nele' exploitatiemodel; het is de meest 'rendabele' exploita-
tiemogelijkheid. Als een film het in de bioscoop goed heeft
gedaan, doet ook de verkoop op dvd en Blu-ray, via VOD
en op tv, het goed en wordt er voldoende rendement gehaald
voor het produceren van een volgende film. Het maken van
een film is zeer kostbaar. Het is niet meer financierbaar als
deze meteen op internet zou worden aangeboden. Als scha
de wordt toegebracht aan het beschreven exploitatiemodel
doordat steeds meer films uit illegale bronnen worden ge-
download zal de financiering van het Nederlands filmaan-
bod niet meer op te brengen zijn. Filmdistributeurs kun
nen niet meer investeren vanwege de grote financiële risico's
hetgeen een verschraling van met name het culturele aanbod
teweeg zal brengen. Voor het film- en bioscoopbedrijf zijn
bovendien de komende tijd aanzienlijke investeringen ge
moeid met de digitalisering van filmprojectie. Deze komen
binnen korte tijd onder druk te staan door het verlies aan
rendement als gevolg van het gratis downloaden.
Om de bedreiging van internetpiraterij voor de filmindus
trie te keren is voorlichting en handhaving noodzakelijk, in
het bijzonder voor films die uitkomen in de bioscoop. De
bedreigingen voor de filmsector zijn mede gedestilleerd uit
het rapport Ups en Downs; economische en culturele gevol
gen van filesharing voor muziek, film en games van onder
meer TNO.
Stichting Brein wordt financieel ondersteund door de Ne
derlandse filmsector om overtreders van de wet hard en ci
vielrechtelijk aan te kunnen pakken. Een financiële onder
steuning aan Stichting Brein blijft hard nodig aangezien de
politiek wel de aanbieders van filmcontent op internet wil
aanpakken, maar minder bereid is om de downloaders de
(internet)pas af te snijden.
Piraterijbestrijding in Nederland
De kern van de bedreiging is de toekomstige, economi
sche schade voor de filmindustrie als gevolg van het illegaal
downloaden. Dit treft de hele keten, van bioscoopexploita
tie, dvd- en Blu-ray- en vod-release tot en met pay-tv. En
het geldt in het bijzonder voor speelfilms die nog moeten
worden uitgebracht of die al draaien in de bioscoop of het
filmtheater.
In tegenstelling tot andere landen is het downloaden uit een
illegale bron in Nederland niet verboden, ongeacht het feit
dat hier sprake is van diefstal en schending van auteursrech
ten. Dit draagt niet bij tot het stimuleren van downloaders
om te betalen voor de content (nieuwe businessmodellen).
Noch wordt men zich bewust van het onoorbare karakter
van het gratis downloaden van muziek, films en games uit
illegaal aanbod. Door het downloaden uit illegale bron toe
te staan, groeit er op dit moment een generatie op met het
idee dat content (films, muziek, software, games, e-books)
gratis is. Het gaat hier echter niet om het vrij uitwisselen van
informatie, maar om handel in producten afkomstig van de
creatieve industrie. En voor handel moet betaald worden.
Het TNO-rapport constateert dat iemand die eenmaal de
moeite heeft genomen om een film te downloaden en die
heeft bekeken, hem niet gauw meer zal aanschaffen. Het on
betaald downloaden van speelfilms leidt dus tot substitutie
van verkoop (van bioscoopkaartjes).
Het gratis downloaden van films neemt in rap tempo toe:
- breedbandpenetratie groeit snel en leidt tot het gemakke
lijker en sneller kunnen downloaden van films. Meer breed
bandpenetraties, meer downloads.
- de grootste groep downloaders is te vinden in de leeftijds
categorie vijftien- tot en met vierentwintigjarigen. Dit is te
vens de grootste groep bioscoopbezoekers.
JAARVERSLAG 2010 NVB/NVF
