DE ONGESCHMINKTE FILM.
Wmmmmmimm
De bekende filmcriticus, de heer Jordaan, heeft
op 18 November j.1. voor radio „Herrijzend Ne
derland" een causerie gehouden over „de onge
schminkte film". In verband met de actualiteit van
het onderwerp publiceeren wij hier met toestem
ming van den spreker zoowel als van den omroep
nagenoeg den geheelen tekst der causerie, daarbij
van de veronderstelling uitgaande, dat zij ook
onzen leden in hoge mate zal interesseeren.
Het is een eigenaardig verschijnsel, dat er
nog steeds duizenden zich noemende „film
liefhebbers" rondloopen, aldus de heer Jordaan,
zonder het geringste besef, hoe óók een film zich,
om zoo te zeggen: ,,afschminken" kan als de eer
ste de beste tooneelspeler om haar taak in het
wérkelijke léven te vervullen. Er bestaat, moet jj
men weten, nog een andere soort film dan die,^
welke met pruik en grime drama's opvoert of
verhalen vertelt. Er bestaat nog een film, die uit
de decors der studio durft te stappen en zich
mengt in het gedrang der levende werkelijkheid...
schouder aan schouder met u en mij. Het is de
soort cinematografie, die de werkelijkheid ziet als
een machtig drama van botsende en stuwende
krachten die den grooten samenhang der maat
schappelijke verschijnselen volgt in zijn groei uit
duizend nietige factoren die ons de oogen wil
openen voor het boeiende wonder der gewone
dingen en daden van allen dag. Zij verschilt in
zooverre van de zuivere instructieve „leerfilm"
der fanatieke partijgangers, dat zij een hooger
en verder doel nastreeft dan de reportage van
nuchtere feiten zij komt in zooverre met haar
overeen, dat zij in de eerste plaats dienend en
absoluut wenscht te zijn. Niemand onzer behoeft
het bestaansrecht van de speelfilm in haar streven
naar een nieuwen kunstvorm te ontkennen, om
desniettegenstaande te beseffen, hoe de „docu
mentaire" met haar veelzijdigen artistieken, socia
len en philosofischen inslag, een taak heeft aan
vaard, waarvan wij de beteekenis nog maar vage
lijk beginnen te begrijpen.
Het publiek, dat zóó lang verstoken bleef van
eerlijke voorlichting, zoo vervolgt de heer Jor
daan, staat nu meer dan ooit open voor ieder
ernstig betoog ook door middel van camera
en microfoon. Welnu voor de film (en voor
de Nederlandsche film in het bijzonder) ligt hier
mee een prachtige kans open, de vroeger zoo ver
waarloosde „documentaire" op het doek te bren
gen. Er is een groote en warme belangstelling
ontstaan voor alle aangelegenheden het openbare
leven betreffende en er is een materiaal dat
beter dan eenig ander, menschen en toestanden
weet te reproduceerenWanneer deed zich,
zou ik willen vragen, ooit schooner gelegenheid
voor dit materiaal tot volle krachtsontplooiïng te
brengen? Die volle krachtsontplooiïng behoort
verder te gaan en hooger te mikken, dan de nuch
tere feitenopsomming in den geest van de oude
„journaals". De dingen, die zij laat zien te ont
leden te verklaren hun functie aan te too-
nen in het algemeen verband hun oorzaken
zoowel als hun consequenties na te gaan
ziehier enkele grepen uit den schat van mogelijk
heden, die zich aanbiedt. En ziehier nu de taak
van de echte „documentaire", die geen simpele
feiten noteert, maar ze groepeert in hun organi-
>:;- ^mM'-mmsv-m mi**-
iKiiiK
'i mm
taSWaÊEmmmiM
„De Nederlandsche vloot in actie".
Uit de film
VRIJ EN ONVERVEERD
