n
BRANDVEILIGE CABINES,
door Prof. Dr. E. F. M.
van der
Held,
(Nieuwe spelling).
Ieder weet, dat de normale film van een gemak
kelijk ontvlambare samenstelling is. Het brandge
vaar in de cabine is niet denkbeeldig. Men dient
daarom maatregelen te treffen, die er op gericht
zijn te voorkomen, dat
Ie. de brand buiten de cabine zich kan voort
planten.
2e. het publiek iets van de brand en de tegen
maatregelen gewaar wordt. (Wel zal in de zaal
medegedeeld moeten worden, dat het projectie
apparaat defect is geraakt en niet direct hersteld
zal kunnen worden, waarbij het publiek verzocht
wordt het gebouw te verlaten eventueel met de
belofte van restitutie van de entreegelden) en
verder maatregelen die er op gericht zijn dat
3e. de brand zo spoedig mogelijk geblust
wordt.
4e. het personeel vóór en gedurende de brand
en de blussing zo veel mogelijk beveiligd wordt.
Wij zullen elk van deze punten nader beschou
wen.
Het is wel zonder meer duidelijk, dat voor de
constructie van de cabine geen brandbare metalen
mogen gebruikt worden noch in de wanden, noch
in de deuren en luiken; maar ook niet in de vloer
en het plafond. Ook moeten toegepaste materialen
een hoge temperatuur kunnen verdragen zonder
hun draagkracht te verliezen. De oppervlaktempe-
raturen komen lang niet zo hoog als de vlamtem-
peraturen. Zo zal de oppervlaktemperatuur van een
stenen muur na 15 minuten in contact met vlam
men van ongeveer 1300°C te hebben gestaan ca
350°C geworden zijn. Wordt de brand op dit
ogenblik geblust, dan zal na weer een kwar
tier de oppervlaktemperatuur van de muur ge
daald zijn op 115°C. Het te gebruiken materiaal
moet voldoende gewicht per m2 muuroppervlak
hebben, daar de temperatuur anders te snel zou
oplopen en de warmte te gauw door de muur zou
worden doorgegeven aan door hitte gemakkelijk
te beschadigen materialen buiten de cabine. Dit
geldt evenzeer voor het plafond en de vloer. De
materialen moeten de spanningen die ten gevolge
van de grote temperatuurverschillen in de muur
optreden, kunnen verduren. Althans de optredende
scheuren mogen geen nadelige gevolgen voor de
hechtheid van de cabine hebben. De deur dient
eveneens van onbrandbaar materiaal gemaakt te
worden en ook voldoende gewicht te hebben om
dezelfde redenen als bij de muur, b.v. een deur
met aan beide zijden een ijzeren plaat, waartussen
een zwaar soort materiaal. De deur mag niet ten
gevolge van de verwarming gaan klemmen, (uitzet
ting met klem in de sponning of kromtrekken rnet
klem in het slot) De deur moet naar buiten toe
opengaan en een knop hebben van onbrandbaar
warmteisolatie materiaal. Zowel voor het voor
komen van uitbreiding van de brand als voor de
veiligheid van het personeel is het gewenst, dat
de vlammen niet bij het openen van de cabinedeur
of andere openingen naar buiten slaan. Dit kan
voorkomen worden door te zorgen, dat er overal
onder-druk in de cabine heerst. Dit bereikt men
met een luchtafvoerkanaal boven in de cabine naar
het dak. (schoorsteen; het toegepaste materiaal
moet aan dezelfde eisen voldoen als de muurmate
rialen). Verder zal men de deuropening niet te
hoog maken, daar bij een hoge deuropening de
vlammen aan de bovenzijde toch naar buiten zou
den kunnen slaan.
Om paniek te voorkomen mag het publiek van
eventuele brand in de cabine niets merken. De licht
-en zichtopeningen in de cabine moeten dus ge
sloten worden. Om de operateurs en het publiek
er aan te wennen verdient het aanbeveling de
openingen steeds te sluiten als er geen film draait
(automatische sluiting bij stilstand van de film is
nog beter). Deze kleppen of schuiven kunnen het
best eender uitgevoerd worden als de deuren. Een
uitvoering bestaande uit één enkele ijzeren plaatje
lijkt ons onjuist. Er tegenaan spelende vlammen
zouden het spoedig tot een zo hoge temperatuur
verhitten, dat het als een gloeiend voorwerp van
uit de zaal te zien zou zijn. Met het oog op pa
niek is dit nimmer gewenst. Bevindt de klep of
schuif zich aan de zaalzijde van de muur, dan zal
de temperatuur niet zo hoog oplopen. In dit geval
zou men met een eenvoudiger uitvoering kunnen
volstaan. Verder moet de cabine langs gangen en
trappen die voor het publiek niet toegankelijk zijn,
te bereiken zijn. Behalve eventueel aan te brengen
automatisch werkende blusinstallaties, zullen snel
blussers zowel in de cabine als er buiten in de
directe omgeving aanwezig moeten zijn. De elec-
trische installatie moet tevens buiten de cabine
in de directe omgeving ervan uitgeschakeld kunnen
worden, zodat de operateur, in geval hij geen ge
legenheid gehad heeft de installatie in de cabine
af te zetten, dit alsnog ogenblikkelijk na het ver
laten van de cabine kan doen.
De operateur mag, wanneer hij zich bij brand
vari zijn normale standplaats naar de deur terug
trekt, geen brandhaarden op zijn weg ontmoeten.
Zijn standplaats moet zich dus bevinden tussen
de deur en het projectieapparaat, terwijl de film-
voorraad eveneens aan de van de deur afgewende
zijde van de cabine moet opgeborgen liggen. Mijns
inziens heeft het zin de in de cabine aanwezige
voorraad te beperken tot b.v. het programma voor
twee voorstellingen zoals het weekprogramma en
dat voor de volgende week of voor een extra voor
stelling (film-liga of kindervoorstelling). Men ge-
bruike bij de bouw slechts goed gekeurde materi
alen. Baksteen, normale betonsoorten, ijzer e.d.
behoeven niet gekeurd te worden, maar andere
materialen, waarvan men het niet verwacht, weer
wel, Er zijn b.v. asbestcementplaten, die bij ver
hitting in duizend stukjes uiteenspatten, er is met-
selspecie, die door verhitting zijn verband verliest,
Men zij dus od zijn hoede.
verbonden aan het Laboratorium der Warmte-Sticbting
