ZWEDEN
Stereofonie
in p r a c t ij k
20
den door de Afdeling 130 nieuwe films uitge
bracht.
In een reeks van artikelen, die de New York
Times wijdde aan de ,,Voice of America"-pro-
gramma's in het buitenland, werd medegedeeld,
dat deze programma's, bestaande uit documentaire
films over de Verenigde Staten, gedurende de eer
ste 8 maanden van dit jaar door ruim 100.000.000
personen werden bezocht. Deze films werden even
wel nooit in Rusland vertoond en worden niet meer
in Polen, Tsjecho-Slowakije of Zuid-Slavië toege
laten. In Griekenland en Italië worden deze film
vertoningen zeer druk bezocht en in Frankrijk
stijgt de belangstelling gestadig. In Mexico en
China wonen maandelijks 2.500.000 personen deze
voorstellingen bij.
Op het ogenblik staan voor vertoningen voor
propaganda-doeleinden ongeveer 300 films ter be
schikking in bijna 60.000 copieën.
Een nieuw filmcentrum
Naar de Stockholmse dagbladen enige tijd
geleden mededeelden, bestaan er nieuwe plannen
voor de oprichting van een grote Zweedse
filmstad. Men is van plan deze studio's niet
alleen tot de grootste van Zweden, maar zelfs
van geheel Europa te maken. Als plaats van
vestiging dezer nieuwe filmstad wordt Norr-
köping in midden-Zweden genoemd, althans in
dien de nieuwe productiemaatschappij, die de
naam „Tre Kronor" (Drie Kronen) zal voeren
het benoodigde terrein kan verwerven.
Volgens de tot nu toe bekend geworden bijzon
derheden, is deze nieuwe maatschappij van plan
op een terrein van 240.000 m2 een studiocomplex
te bouwen, waarop geen enkel andier land in
Europa kan bogen!, hetgeen naar men hoopt
de grote filmregisseurs zal bewegen in Zweden
te komen filmen. De films, die men zich in deze
filmstad voorstelt te vervaardigen, zullen niet
slechts voor Zweden en de Europese markt be
stemd zijn, maar voor de geheele wereld, in eerste
instantie evenwel voor de Spaans sprekende lan
den.
Het geheel is een groots opgezette poging,
Zweden in de filmwereld wederom die plaats te
doen innemen, die het in de periode van de stomme
film bezat, toen Stiller en Sjöström hun baanbre
kende arbeid verrichtten.
De kosten voor de inrichting van dit studiocom
plex, dat behalve de grote opname-ateliers, hulp
gebouwen en laboratoria, een hotel, een restau
rant, gebouwen voor administratie, cantines enz.
zal bevatten, worden op drie tot vijf millioen
Kronen begroot. Ook wil men speciale muziek-
studio's construeren, die eveneens dienst zullen
doen voor de gramofoonplatenindustrie.
Sedert Vrijdag 29 October j.1. wordt in het Chi-
cago Theater te Eindhoven voor het eerst een be
langrijke uitvinding op het gebied van de electrische
geluidsweergave in practijk gebracht: de stereo
fonie.
Daar wij reeds op 7 Juli 1947 in No. 139 van het
Officieel Orgaan een uitvoerig artikel hebben ge
wijd aan het principe van het ruimtelijk" d.w.z.
stereofonisch horen, zoals dit door de Nederlandse
deskundigen werd verwezenlijkt, zullen wij thans
volstaan met te constateren, dat het experimentele
stadium afgesloten schijnt te zijn en dat men er toe-
wil overgaan de vinding in practijk te brengen.
In de meeste bioscopen wordt bij het ten gehore
brengen van muziek in de pauze gebruikt gemaakt
van gramofoonplaten. De tot nu toe gereprodu
ceerde muziek, hoe voortreffelijk de weergave moge
zijn, mist de natuurlijkheid, die de directe waar
neming kenmerkt. Het ideaal van de geluidstech
nicus is om bij de toehoorder geheel dezelfde in
drukken op te wekken als deze ook zou ontvangen
in de concertzaal.
Door de stereofonische geluidsweergave volgens
het in Nederlandse laboratoria ontwikkelde systeem
wordt op bijzonder suggestieve wijze een ruimte
lijke indruk bereikt. Zoals gezegd, wordt deze uit
vinding thans voor het eerst openbaar in practijk
gebracht. De bioscoopbezoekers krijgen een speciaal
voor de stereofonie gemaakte compositie van Dolf
van der Linden, uitgevoerd door zijn Métropole-
orkest, te horen gevolgd door enkele delen uit de
Arlésienne Suite van Bizet. Men houdt tevens een
enquête onder het publiek en wil dan trachten
muzikaal verantwoorde programma's te brengen.
Een eerlijke vergelijking van de stereofonische
weergave met de directe weergave van b.v. een con
cert zal altijd heel moeilijk blijven, omdat de acous-
tische eigenschappen van de zalen daarbij een ge
wichtige rol spelen. Het verschil met de tot nu toe
gereproduceerde muziek in de vorm van radio
uitzendingen en gramofoonplaten is echter enorm.
Het is nog niet mogelijk om films met stereofo
nische geluidsweergave te vervaardigen. Daartoe
moet men eerst een juiste oplossing trachten te vin
den om een dubbel geluidsspoor aan te brengen op
de circa drie milimeter brede geluidsband. Mochten
er echter te zijner tijd zulke films worden geprodu
ceerd, dan zijn de op het ogenblik in gebruik zijnde
moderne projectie-apparaten daarvoor nu reeds ge
schikt.
Voor de film zou dit een grote verrijking bete
kenen.
