Egypte
filmland
GEDURENDE de laatste maanden ligt het
land van de Nijl in het zoeklicht van de
algemene berichtgeving ten gevolge van
de onverwachte staatsgreep, die in het
aftreden van. koning Faroek resulteerde,
en de opzienbarende veranderingen welke zich
sedertdien in snel tempo voltrekken.
De wereldpers heeft deze gelegenheid benut om
haar lezers tal van wetenswaardigheden over
Egypte mede te delen, maar het feit dat het
quantitatief een van de voornaamste filmpro-
ducerende landen ter wereld is, schijnt zelfs bij
haar nog maar weinig bekend te zijn.
En, toch is de betekenis van Egypte als film
land veel groter dan men zo op het eerste oog
geneigd is aan te nemen. Immers, van oudsher
heeft het land een belangrijke rol gespeeld in de
culturele betrekkingen tussen Oost en West.
Eeuwen lang was het een centrum van berichtge
ving voor het Midden Oosten en in latere tijden
heeft het vooral betekenis gekregen als een van
de belangrijkste schakels die het Oosten en het
Westen verbinden. Twee wereldoorlogen hebben
in deze situatie geen wijziging kunnen brengen.
Integendeel, dank zij zijn geografische ligging is
Egypte uit deze oorlogen naar voren getreden als
het centrum van berichtgeving voor de Arabisch
sprekende landen en het is juist onder deze taai
verbonden volkeren dat het zijn grootste afzet
gebied vindt voor de films, die het in toenemende
mate vervaardigt. Als zodanig strekt zich zijn
invloed tot ver buiten zijn grenzen uit.
Egypte is nog steeds een land van contrasten,
waar naast de moderne techniek de primitieve
middelen der vaderen nog bijna onveranderd toe
passing vinden. De reiziger 'van vandaag, die de
pyramiden wenst te zien. stapt te Caïro op de
tram, die hem snel naar Gizeh brengt, langs een
gloeiend hete weg, waarover nog steeds de last
en trekezels voortsukkelen en de zwaarbeladen
kamelen het rhythme van hun stappen niet onder
breken, wanneer voorbijsnellende trams en
vrachtauto's hen in geelgrijze stofwolken hullen.
Dezelfde tram stopt ook bij de moderne MISRI-
studio's, die als een onwezenlijk vreemde verschij
ning in dit eeuwenoude woestijnlandschap liggen,
bijna in de schaduw van de Grote Pyramide van
Cheops. Deze studio's, de grootste en best geou
tilleerde van Egypte, zijn het eigendom van het
machtige MISRI-concern, dat belangen heeft in
bijna iedere tak van handel, het Egyptische vlieg-
wezen inbegrepen.
Tijdens de oorlog, toen het niet mogelijk was
voor tijdige vernieuwing der apparatuur zorg te
dragen, heeft het de leiding veel hoofdbrekens
gekost de studio's in bedrijf te houden, wat dank
zij de vindingrijkheid van de technische staf ge
lukte. Thans heeft men echter dit complex, alsook
enige andere studio's, weer geheel met nieuwe
apparaten kunnen installeren. De MISRI-studio's
worden verhuurd aan productiemaatschappijen,
maar produceren ook voor eigen rekening. Op hef
ogenblik opereren er verschillende productiemaat
schappijen tegelijk, terwijl ook de zeven andere
studio-complexen die het land telt overbezet zijn,
wat wel duidelijk de verbazingwekkend snelle
groei van de productie demonstreert. Egypte telt
op het ogenblik meer dan 40 filmproductiemaat
schappijen, die bijna uitsluitend Arabisch spreken
de films vervaardigen.
De gemiddelde lengte van een Arabische hoofd
film is 3500 tot 4000 meter, de productietijd vier
tot zes weken en de vervaardigingskosten bewe
gen zich over het algemeen tussen 30.000 en
50.000, waarbij men in aanmerking moet nemen,
dat de loonstandaard zeer laag is. Een uitzonde
ring vormen de filmsterren, wier honoraria zelfs
de grootste post op de kostenrekening uitmaken.
Al naar de populariteit van de respectieve sterren
variëren deze honoraria van 5.000 tot 12.000
per arbeidsmaand. (De inkomstenbelasting is
practisch nihil).
De Egyptische filmproductie, welke nog geen
twee decennia oud is, heeft haar snelle groei in
de eerste plaats te danken aan het feit, dat er geen
ander filmproducerend land is, dat Arabisch spre
kende films voor het Nabije en Midden Oosten
vervaardigt. Bovendien zijn de Arabisch spreken
de en taaiverwante volkeren over het algemeen
vurige, en zeker onvermoeibare, bioscoopbezoe
kers. Een tweede factor, welke in latere jaren een
rol is gaan spelen, is een wet, die de vertoning
van een minimum quotum Egyptische films ver
plichtend stelt. Met de voortschrijdende ontwik
keling van het bioscoopwezen in de omringende
landen vond de Egyptische film steeds grotere
afzetmogelijkheden, zodat het afzetgebied zich
thans uitstrekt van Turkije tot Abessinië en Noord
Afrika. De transportmogelijkheden tijdens de oor
log hebben het tempo der productie nog aanmer
kelijk doen versnellen. Vooral in het Midden
Oosten is de Egyptische film een grote concurrent
geworden van het Amerikaanse product, dat nog
voor kort domineerde en waarbij men gebruik
maakt van Franse titels, terwijl men gelijktijdig
Arabische, Griekse of Hebreeuwse titels op een
19
