nevenscherm projecteert. Het is evenwel niet
onwaarschijnlijk, dat bij de duidelijke voorkeur
welke het publiek aan de dag legt voor films met
Arabische dialogen niet slechts practische, maar
ook politieke overwegingen een rol spelen. Egyp
tische films worden nu onder meer vertoond in
Aden, Irak, Iran, Libanon, Syrië, Transjordanië.
Turkije, Ceylon, India, Pakistan, Singapore, Abes-
sinië, Algiers, Eritrea, Kenya. Lybië, Mombassa.
Marocco, Nigeria, Senegal, Tunis en Zanzibar.
Werden er in Egypte vóór de oorlog jaarlijks
ten hoogste twintig speelfilms geproduceerd, in
1946 waren het er niet minder dan 59. Daarna trad
er een daling in namelijk tot 52 in 1947 en verder
tot 45 in 1948. Sedertdien is de productie min of
meer gestabiliseerd en beweegt zich tussen de
4050 films per jaar.
Aangezien de Egyptische film haar productie-
kasten n.og niet voor 50 op de eigen markt kan
dekken, móet zij wel geëxporteerd worden. Bij
deze uitvoer worden echter in toenemende mate
moeilijkheden ondervonden doordat het Egypti
sche pond voor de meeste landen die een afzetge
bied voor de films vormen in feite „harde" valuta
is. Desondanks is de vraag naar Egyptische films
gestegen en dienovereenkomstig is de productie
weer opgelopen. Men wist in het seizoen
1951-'52 zelfs een record-aantal van 70 hoofdfilms
te bereiken. Enerzijds schijnt dit het resultaat te
zijn van onderhandelingen, die door de regering
met de regeringen van Arabisch sprekende landen
over de levering van films zijn gevoerd. Anderzijds
blijkt het Egyptische filmbedrijf met de overheid
een „gentleman's agreement" te hebben gesloten,
waarbij de bioscopen er in hebben toegestemd om
ten minste vier weken per jaar uitsluitend Egyp
tische films te vertonen. Het is niet onmogelijk,
dat dit een kwaliteitsverbetering ten gevolge zal
hebben, wat de naam van het Egyptsche product
slechts ten goede kan komen. Want de kwaliteit
van de Egyptische film is tot nu toe, op enkele
uitzonderingen na, beneden het gemiddelde ge
bleven.
Zelfs bij een korte kennismaking moet men op
merken, dat te weinig tijd besteed wordt aan ver
haal, draaiboek en voorbereiding. Dit is niet
slechts de mening van buitenlandse experts, maar
ook van de leidende Egyptische regisseurs en
producenten. Het is daarom begrijpelijk dat Ustaz
Niazi Moustapha, de beste regisseur van het land,
die nauwkeurig de ontwikkeling der filmtechniek
in Duitsland, Rusland en Amerika heeft bestu
deerd, en enkele anderen, zeer veel tijd besteden
aan draaiboek en voorbereiding; maar dit zijn uit
zonderingen.
Over het algemeen kan men bij de Egyptische
film twee hoofdtypen onderscheiden. Vooreerst
zijn daar de pogingen tot het creëren van sociale
drama's en blijspelen waarbij de Westerse serie
film geïmiteerd wordt. Ten tweede de avonturen
film, gebaseerd op Arabische sagen en sprookjes
of ook wel spelend in de huidige samenleving.
Hoewel men moeilijk het spelpeil van de acteren-
den kan beoordelen, daar het Arabische publiek
zeer waarschijnlijk dienaangaande andere opvat
tingen huldigt en volgens andere normen oordeelt,
valt onmiddellijk op, dat zingende sterren zeer po
pulair zijn, onverschillig of zij al dan niet over
spelkwaliteiten beschikken. Vandaar, dat er in
Arabische films vrij veel gezongen wordt, waarbij
de filmmuziek een nieuwe stijl heeft ontwikkeld,
die een vermenging is van Oosterse en Westerse
elementen. Voor het overige ontkomt men niet
aan de indruk, dat in de doorsnee film de spelen-
den een uitgesproken neiging tot het melodrama
tische vertonen en tot een zekere hoogdravend
heid in woord en gebaar.
Documentaire films worden er in Egypte nog
maar weinig vervaardigd, daar een commerciële
basis hiervoor niet gemakkelijk te vinden is en
noch de regering noch andere instellingen tot nu
toe grotere opdrachten hebben verstrekt. De be
langstelling voor buitenlandse documentaires is
daarentegen groeiende en het is niet zonder bete
kenis, dat thans reeds drie regeringsdepartemen
ten, nl. die van Volksgezondheid, van Sociale Za
ken en van Onderwijs, gebruik beginnen te maken
van visuele voorlichting en deze activiteit gaarne
zouden uitbreiden. Dit is voor Egypte van des te
groter belang, daar het aantal analphabeten zeer
hoog is en de film dus het aangewezen middel tot
voorlichting schijnt in de strijd, die de regering
te voeren heeft tegen armoede, onwetendheid en
besmettelijke ziekten, onder meer tegen de zich
steeds uitbreidende volksziekten als bilharziose.
tuberculose en malaria.
Indien de hierboven uitgesproken verwachting,
dat de productievermeerdering een kwaliteitsver
betering met zich zal brengen en daardoor betere
aanpassing aan het internationale filmniveau ten
gevolge zal hebben, gerechtvaardigd wordt, dan
mag men rekening houdende met de vrij grote
productie-capaciteit en het groeiende leger van
filmvaklieden concluderen, dat alle voorwaar
den aanwezig zijn om Egypte tot een filmprodu-
cerend land van de eerste rang te maken.
20
|iiiiiHii)iiiiHlllliiilliimiiiilliiliMiiiiiiiiiiliiii(iliiiiiiiliiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiniiiiiiiii)iiNiiiii)iiiiiilllllnilllllliiiiiiiiiimii|
,,Would-be-hervormers, op zoek naar gemakkelijke
1 oplossingen, beschouwen de film als de voornaamste j
oorzaak van plichtverzuim, misdaad en dronkenschap.
Maar dit zijn symptomen van sociale en individuele 1
j pathologie, met een ingewikkelde geschiedenis."
(Dr. Hortense Powdermaker, j
anthropologe, Queens College: Annals
of American Academy of Politica! and 1
Social Science, November 1947, p. 80). f
riiniiiiiiHiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiitiiniiiiiiiiiiiiiiiiiwiiiiiiiiiiiiiiHiiMHiiiiiiiitiiiiiiiiiiinimiiiitiiHiniiiitiiiHiiiiHMHiiiHiiiiimmiiHjiiil I
