MEEVALLER
Enige jaren voor de oorlog draaide er in de Nederlandse bioscopen
een Oostenrijkse film getiteld: "De Pastoor van Kirchfeld", het ver
haal van een pastoor die moet kiezen tussen zijn roeping en zijn
liefde voor een dorpsmeisje. Tegenwoordig maken de zielzorgers
daar niet zo'n probleem meer van, maar vroeger waren dit halsza
ken.
De rol van de pastoor werd gespeeld door een tot dan volkomen on
bekende Oostenrijkse acteur Hans Jaray. Deze acteur maakte zoveel
indruk op de vrouwelijke bioscoopbezoekers, dat velen de film meer
dere malen gingen zien. Door zijn charme en uitstraling werd hij we
reldberoemd.
Tijdens de oorlogsjaren, toen voornamelijk Duitse en Oostenrijkse
films mochten worden vertoond, ontbrak deze film op distributie
programma's. Nadere informatie leerde dat de eigenaars van de film
de rechten hadden verkocht aan een Amerikaanse maatschappij en
zelfs UFA-TOBIS, het verhuurkantoor van de Duitse en Oostenrijkse
films, kon het zich niet veroorloven films zonder vertoningsrechten
uit te brengen. Daardoor raakte de film in het vergeetboek. Ook in de
eerste jaren na de oorlog, toen bijna elke film geld opbracht, dacht
niemand meer aan deze film.
Een paar jaar later dook er in Amerika een folder op waarin de film
"Der Pfarrer von Kirchfeld" met Hans Jaray in de hoofdrol werd ge
noemd. De betreffende firma bleek de rechten niet meer te hebben
en wist ook niet wie ze wél had. Tot de eigenaar van in die tijd één van
de bekendste filmverhuurkantoren in België "Les Exploitants Reu
nis", de heer van Hout - schatrijk geworden met de verhuur van de
UFA-TOBIS-films in België in de eerste jaren na de oorlog - toevalli
gerwijze met de eigenaar van de rechten in kontakt kwam en ze voor
veel geld aankocht voor de Benelux.
Wij hadden al een aantal jaren een prettige relatie met deze man en
op grond daarvan kregen wij de distributierechten voor Nederland op
50%-50% basis. De eerste keer had de film met groot sukses in Den
Haag gelopen en het leek ons het beste ook nu weer in Den Haag te
beginnen. Gezien onze samenwerking met de heer Hirschberg bo
den wij hem de film in première aan. Eerst wilde hij niet geloven dat
het de film van voor de oorlog was, maar toen bleek dat het inder
daad dezelfde was, werd hij enthousiast.
Zoals bij ons gebruikelijk werd met één kopie begonnen en wel in Ca-
pitol. Opnieuw bleek Hans Jaray een 'lady-killer'! Elke dag stonden
er lange rijen voor de kassa's en dat duurde zeven weken; toen nog
twee weken Rembrandt. Kortom een reuze première in Den Haag!
Eerlijkheidshalve moet gezegd worden dat de film in Amsterdam
maar twee weken liep en in Rotterdam slechts één week. Op Brabant
en Limburg na was het sukses in de rest van het land wat minder,
maar "De Pastoor van Kirchfeld" bleek al met al een zeer winstge
vende zaak. En dat zou men van zo'n oude film toch niet hebben ver
wacht!
De tweede film van Hans Jaray was "Frühlingsstimmen"in kleur.
Deze film deed niets, hoewel hij ook hierin een rol als pastoor speel
de. Maar die woonde niet in Kirchfeld! Dus vandaar misschien.
Een tiental jaren later werd "De Pastoor van Kirchfeld" opnieuw verf
ilmd met in de hoofdrol Klaus Holm, toen een bekende ster van de
Duitse film. In Duitsland en andere duitstalige landen oogstte de film
veel sukses, maar in Nederland deed hij niets bijzonders. Een verkla
ring hiervoor is niet te geven en gelukkig maar misschien.
MISSER
Laatst kwam ik twee spreekwoorden tegen die mij een grandioze
misser in herinnering brachten, namelijk "Door de bomen het bos
niet meer zien" en "In het land der blinden is éénoog koning". Niet
bepaald spreekwoorden die iets met film te maken hebben. Toch zijn
ze beiden van toepassing op de volgende gebeurtenis.
Begin van de jaren vijftig kwam de Duitse film ook in Nederland weer
aardig aan bod, mede dankzij de aktiviteiten van Filmex, het verhuur
kantoorvan Rudi Meyer, dat zich in Duitse films had gespecialiseerd.
Zonder proefdraaien kon echter geen film worden aangekocht, om
dat het merendeel van de totale Duitse produktie voor Nederland niet
geschikt was en er bovendien een enorme hoeveelheid films uit de ja
ren tussen 1948 en 1952 lag. De Duitse producenten waren in dat op
zicht niet krenterig. De Residenz Studio in de Graf Adolphstrasse in
Düsseldorf was soms wekenlang gereserveerd voor het proef
draaien van films voor Nederlandse verhuurders. Soms ook werd het
proefdraaien in de showroom gecombineerd met het bekijken van
een aantal nieuwe films in de bioscopen in Düsseldorf, zoals in het
prachtige Apollo Theater, dat al ter ziele was voordat de terugval in
het bioscoopbezoek begon. En wie herinnert zich uit die tijd niet het
Variété Theater Palladium, waar je voor 10 Mark een variété-pro-
gramma van wereldklasse voorgeschoteld kreeg, incl. thee of koffie!
Op een gegeven moment stonden er zoveel films op onze lijst dat de
Residenz Studio van maandagmorgen t/m zaterdagmorgen voor ons
werd gereserveerd.
Omdat bij voorbaat vaststond dat het merendeel van de betreffende
films zou afvallen, werd in principe van elke film alleen de eerste en
de laatste grote acte gedraaid. Vanzelfsprekend waren er ook films
waarvan van te voren werd bepaald dat ze in hun geheel zouden wor
den gedraaid.
Die bewuste week hadden we tot en met woensdag al 28 films afge
werkt zonder dat er één uitgekomen was die naar onze mening ge
schikt was. Na een ontspannen avond in Palladium begonnen we
donderdagmorgen weer met frisse moed. De eerste drie waren onge
schikt. Toen begon de zwart-wit musical "Das Singende Hotel". Brui
send! Vrolijk! Goede muziek! Een keur van destijds beroemde arties
ten als Helmut Zacharias, Hazy Osterwald, Rex Gildo, Bruce Low,
Een bijna vergeten aanblik.
30
M
M