Bewegende Beelden, Witte Doeken
wm
Op 8 mei 1998 werd tijdens een feestelijke bijeenkomst in het
Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal, het boek "Bewegende Beelden,
Witte Doeken" gepresenteerd. Het eerste exemplaar werd onder toeziend
oog van de bekende noordelijke bioscoopfamilies, Abeln, Hollemans en 1
Dommering en uiteraard pers en TV, door de schrijver van het boek, Jan 1
Mooibroek overhandigd aan Frits Brink de voorzitter van de NCRV (zie foto).
Naast de boeken die reeds zijn ver
schenen over Rotterdam, Amsterdam,
Leiden en Groningen is een boek ver
schenen over een deel van Nederland
waar u misschien niet zo gauw aan zult
denken als het over bioscopen gaat. Er
wordt immers vaak gedacht dat het
zich allemaal in de randstad afspeelt,
maar niets is minder waar. Ook de pro
vincie droeg en draagt zijn steentje bij
in de boeiende wereld van de bios
coop. Na lezen van dit boek zult u dat
kunnen beamen.
Wie is Jan Mooibroek.
Jan Mooibroek, de schrijver van het
boek is geboren in 1943 in Mussel-
kójnaal. Naast zijn dagelijkse bezigheden
als hoofd van de repro in het gemeen
tehuis van Stadskanaal is hij sinds 1959
werkzaam als operateur bij de familie
Abeln, eerst in "De IJzeren Klap" te
Musselkanaal en nu sinds 1985 in
Smoky van Theo en Koos Abeln in
Stadskanaal.
Hoe is het gekomen.
Zijn meer dan normale belangstelling
voor he^jilmbedrijf, waar hij tot zijn
spijt nooit fulltime in werkzaam is
geweest, heeft geleid tot het schrijven
van dit boek. Als jongen van 8 jaar was
hij iedere zondag te vinden in de bios
coop, of in Musselkanaal, waar hij later
dus operateur zou worden of in Luxor in
Stadskanaal van de familie Hollemans.
Hij was volledig in de ban van het
bewegende beeld en het witte doek. De
bekende cowboy-films met zoals er
werd gezegd "Rooie Roggers" en de
toenmalige bekende en mindere beken
de sterren waren aan hem zeer wel
besteed. Uit die belangstelling onstond
een verzameling over het bioscoopbe
drijf in al zijn geledingen. Een verzame
ling die alles met de bioscoop in
Nederland en daarbuiten te maken
heeft, maar ook met het plaatselijke
bioscoopgebeuren. De ondertitel van
het boek luidt dan ook "Een rondreis
langs verdwenen en bestaande biosco
pen in de Kanaalstreek en de regio
Oost-Groningen". Want voor dat gebied
heeft Jan Mooibroek de laatste 10 jaar
een gezonde belangstelling gehad,
vooral wat betreft het bioscoopbedrijf.
Het resultaat is een fraai boek gewor
den met veel foto's (140 pag.), docu
menten en wetenswaardigheden over
de bioscopen in de Kanaalstreek en
Oost-Groningen.
De Bioscoopfamilies
Ruwweg kan de grens waarover het
boek gaat getrokken worden tussen
Hoogezand vlakbij de stad Groningen en
Klazienaveen/Emmen in de provincie
Drenthe. In het boek komen 21 biosco
pen aan bod die ooit in deze omgeving
zijn geweest of er nog zijn. De familie
Abeln is al genoemd en komt uiteraard
uitgebreid in beeld. Koos Abeln, de
vader van Theo en Abel was immers een
pionier op het gebied van bioscoopex
ploitatie. Ook de familie Hollemans die
ooit is begonnen in Stadskanaal -Opa
Geert opende er in 1924 het Luxor-
theater, kleinzoon Geert exploiteert nu
Hollywood in Winschoten- komen ook
uitgebreid aan bod in het boek.
Ook aan de familie Milius uit Hooge-
zand-Sappemeer is een hoofdstuk ge
wijd. Zij verzorgden tenslotte al vanaf
1912 de bioscoopvoorstellingen in Hoo
gezand en vanaf 1958 met hun tweede
bioscoop het CentrumTheater in Sappe-
meer. Vermeld moet worden dat zowel
Abeln, Hollemans als Milius aan de wieg
hebben gestaan van de Nederlandse
Bioscoopbond. Uit de Noord-Neder
landse Bioscoopbond door voornoemde
heren mede opgericht is de latere NBB
ontstaan.
De bioscopen in Musselkanaal, Stads- ê*Q
kanaal, Oude Pekela, Veendam, Ter Apel,
de Flora-Bioscoop van de heer Lubber-
man, die later nog in Centraal in Rot
terdam heeft gewerkt, en Winschoten,
waar behalve Hollemans die er het
Scala-Theater exploiteerde zich ook het
zeer bekende Hotel Dommering bevond
als schouwburg en bioscoop, u leest in
het boek hoe het allemaal begon en hoe
het soms triest eindigde.
De kermis.
Het boek heeft als ondertitel "Van ker-
mistent tot bioscooptheater", want
zoals u misschien weet is de bioscoop
op de kermis min of meer groot gewor
den. Er staat een foto in van de voor
zover bekend enige overgebleven Ker-
misbioscoop in Nederland, die van de
familie Welte uit Zuidlaren, die met deze
bioscoop tot na de Tweede Wereld
oorlog de kermissen bezocht.
Mocht na het lezen van dit artikel uw
nieuwsgierigheid zijn gewekt en mocht
u het boek wilt bestellen, dan volgen
hieronder de gegevens hoe u het boek
in uw bezit kunt krijgen.
Bewegende beelden, witte doeken
van kermistent tot bioscooptheater
Uitgegeven door:
Streekhistorisch Centrum
Ceresstraat 2
9502 EA Stadskanaal
telefoon (0599) 612 649
fax (0599) 651 287
Het boek is ook in de boekhandel ver
krijgbaar.
Het ISBN nummer is 90 804277 13
De prijs is slechts 19,95 (exclusief even
tuele verzendkosten).
