NA REGEN K
u
u.
K
D
H
"Je zoekt beschutting onder een paraplu die je zelf ophoudt."
AVO LEGT BASIS VOOR HET NICAM
Na vele jaren zal er een einde komen aan
de Nederlandse Filmkeuring. Met de
oprichting van het Nederlands Instituut voor
de Classificatie van Audiovisuele Media,
oftewel het NICAM, komt een einde aan de
Wet op de Filmvertoning en krijgen alle
media zelf de verantwoordelijkheid om te
zorgen voor een classificatie van hun pro
duct. Holland Film Nieuws sprak met de pro
ces manager van het NICAM, Dr. Guido van
den Boorn, over de ontwikkelingen rondom
de oprichting van het NICAM.
door J. Huijsdens
"Er zijn verschillende redenen
voor aan te geven. Allereerst is er
het algemene beleid van een zich
terugtrekkende overheid.
Daarnaast heb je te maken met
steeds mondiger wordende bur
gers die van zich doen spreken
en is er een toename van het
aanbod audiovisueel product,
dat onder andere wordt veroor
zaakt door de komst van de
commerciële omroepen aan het
begin van de jaren '90.
Al met al wil de terugtrekkende
overheid de verantwoordelijkheid
van classificatie van audiovisueel
product aan de branches kun
nen overlaten. Daarmee komt
vanzelfsprekend dan ook een
einde aan het bestaan van de
Nederlandse Filmkeuring, want
die bepaalt voor een ander wat
wel of niet gezien kan worden.
Als gevolg van enkele incidenten
wil de overheid echter wel weten
op wat voor manier de zaken in
de nieuwe situatie geregeld gaan
worden.
Vandaar dat er uiteindelijk een
werkgroep kwam van de drie
betrokken ministeries. Deze
werkgroep trad voor het voet
licht met de notitie 'Niet voor
alle leeftijden'. Daarin werd
gepleit voor het volgen van
Europese richtlijnen en werd
voor het eerst gesproken over het
domein van zelfregulering.
Vervolgens is het initiatief geno
men om de al bestaande Raad
van Toezicht Videovoorlichting
De basis van het NICAM lag in het Audio Visuele Overleg
(AVO). In dit platform zaten vertegenwoordigers van orga
nisaties van de NVPI (Nederlandse Vereniging van
Producenten en Importeurs van beeld- en geluidsdragers),
de NVDO (Nederlandse Vereniging van Videodetaillisten
Organisaties), de NOS, de NVGD (Nederlandse Vereniging
van Grammofoonplaten Detailhandelaren), de NFC, de
VESTRA (namens de landelijke commerciële omroepen), de
Nederlandse Filmkeuring en de Ministeries van OC&VV,
VWS en Justitie.
In februari '99 werd een begin gemaakt met de realisering
van een Plan van Aanpak. Uitgangspunt was de wens dat
alle marktpartijen de verantwoordelijkheid op zich nemen
om hun product zelf te voorzien van een leeftijdsclassifica
tie. Het instituut dat zich met de coördinatie en controle
van de uitvoering van deze taken moet gaan bezighouden,
kreeg als naam mee: Nederlands Instituut voor de
Classificatie van Audiovisuele Media, oftewel het NICAM.
In de nieuwe situatie moeten speciaal opgeleide vertegen
woordigers van de diverse media zich gaan bezighouden
met het classificeren van het door hen uit te brengen pro
duct. Voor het filmbedrijf betekent dit dat filmverhuurders
elke film die zij gaan uitbrengen met behulp van duidelijke
richtlijnen zelf moeten classificeren.
een bijeenkomst te laten beleg
gen met een aantal betrokken
mediapartijen. In die eerste bij
eenkomst ligt eigenlijk de basis
van het Audio Visuele Overleg,
het AVO."
"Het AVO heeft veel voorwerk
gedaan door er te zijn en partij
en met elkaar te laten praten.
Het feit dat al die partijen bereid
zijn naar elkaar te luisteren is al
bijzonder.
Er zitten immers partijen aan
tafel die het niet gewend zijn
met elkaar te communiceren.
In het AVO is echt de basis ge
legd."
De partijen die zich aansluiten
bij het NICAM committeren
zich om bepaalde gedragslijnen
te gaan gebruiken, zich te hou
den aan classificatieafspraken en
om de klachtenprocedure moge
lijk te maken. Het NICAM
bekijkt voortdurend of partijen
doen wat is afgesproken en heeft
daar ook de middelen voor.
Partijen blijven elkaar ook vol
gen, want als er een branche
dreigt op te stappen dan is het
tegen het belang van de ande
ren. Men is tot elkaar veroor
deeld. Zodra je als branche
organisatie buiten het domein
van de zelfregulering en dus van
het NICAM treedt, val je recht
streeks onder de mediawet, het
strafrecht en het Commissariaat
van de Media. Je zoekt beschut
ting onder een paraplu die je zelf
ophoudt. Het is ook de bedoe
ling dat steeds meer partijen
aansluiten. Zo zijn we in gesprek
met Internetproviders en met
kabelexploitanten.
"Het is natuurlijk zo dat het
ontzettend lang duurt voordat
een officieel overheidsstand-
punt in de praktijk in wet en
regelgeving is aangepast.
Daarnaast is het belangrijk te
erkennen dat zelfregulering op
de schaal zoals die nu in
Nederland gaat ontstaan tame
lijk uniek is voor Europa. Dat
komt omdat hier van meet af
aan is geprobeerd alle klassieke
media in dat nieuwe instituut
bijeen te krijgen. Het is als het
ware een audiovisueel polder
model. Dat vraagt tijd én
begrip. Tot slot moet gezegd
worden dat de Nederlandse
Filmkeuring een heel taaie
doodsstrijd voert. Er zijn daar
mensen die zich met hand en
tand verzetten tegen zelfregule
ring. Zij hebben de ervaringen,
de connecties en netwerken om
de boodschap uit te dragen.
Omdat het zo'n ongelooflijk
gevoelig onderwerp is, zeker
met de discussie in de samenle
ving over geweld, hoeft er maar
iets te gebeuren of de politiek
reageert. Dan lijk het alsof het
debat gedomineerd wordt door
moraalridders, terwijl de koers
al vanaf 1997 gericht is op het
realiseren van zelfregulering."
"Je moet naar de buitenwacht
toe blijven bewijzen dat je serieus
bent. Je kunt niet de gordijnen
dichttrekken en zeggen dat je aan
zelfregulering doet en het dan
niet doen. Dan maak je jezelf
onsterfelijk belachelijk. Vandaar
dat er een klachtenprocedure
komt, openbaar en heel transpa-
Wat is de directe aanleiding
geweest voor de oprichting
van het NICAM?
Tijdens de Federatieraad van december '98 lichtte G. van
den Boorn de ontwikkelingen omtrent het NICAM al toe.
Het moet geen eenvoudige
taak zijn geweest om al die
partijen, die elkaar eerst in
het AVO en nu in het
NICAM hebben gevonden
bij elkaar te krijgen en te
houden.
Maar wat gebeurt er als die
smeltkroes van de verschil
lende branches in de prak
tijk niet helemaal werkt
zoals het de overheid voor
ogen staat?
Het is toch bijzonder te
noemen dat de videosector
al heel lang op basis van
zelfregulering werkt terwijl
het bioscoopbedrijf al die
tijd te maken heeft gehad
met de 'almachtige'
Nederlandse Filmkeuring.
Heeft de overheid niet veel
te lang gewacht?
Het NICAM is ongetwijfeld al
op reacties gestuit dat zelfre
gulering alleen maar zal lei
den tot bescherming van de
eigen belangen. Met andere
woorden: welke maatschap
pij gaat zijn film classificeren
voor 12 jaar als daarmee de
eigen commerciële glazen
worden ingegooid?
