Pareltje in de Dorpsstraat
E
TECHNIEK
TECHNIEK
HFN
'Wij zijn
principieel
tegen film,
dat is ver
leden tijd.
Digitaal
is de toe
komst.'
'Met
nieuwe
films trek
je meer
mensen,
maar ik wil
via Videma
ook oudere
films blij
ven draai
en, of films
die op een
andere
manier niet
beschik
baar zijn/
Vlieland trots op digitale filmzaal
Het ontstaan van Podium Vlieland hangt van toeval aan
elkaar. Maar dat dit pareltje van een bioscoop een aan
winst is voor zowel Vlielanders als eilandbezoekers, dat
is duidelijk.
Door Frank de Neeve
'Hartstikke blij mee, goed dat het er is en een mooie
plek'. Echt tijd om te praten heeft de vaste bezoekster
van Podium Vlieland niet, maar een paar superlatieven
over de nieuwe zaal, dat kan nog net. Deze dame had
de programmeur van Podium Vlieland gevraagd om ter
ere van haar huwelijksjubileum haar favoriete film te ver
tonen. Ook al was er in het spiksplinternieuwe zaaltje een
winterstop ingelast, toch werd er die zaterdagavond de
film Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain gedraaid. Niet
alleen speciaal voor het kleine feestgezelschap, maar als
ingelaste voorstelling zodat ook de overige eilanders zich
op deze koude januari-avond aan deze mooie Franse
film konden verwarmen.
Podium Vlieland bestaat nog maar een paar maanden.
Het zaaltje met 56 stoelen is in deze kleine gemeen
schap de enige bioscoop. Door de prachtige inrichting
en 2K-projectie, hebben de pakweg duizend Vlielanders
echt een zaal om trots op te zijn. In 1984 sloot Bruins bi
oscoop de deuren, een zaal waar voor de voorstellingen
wat stoelen bijeen werden geschoven. De nieuwe zaal
is gebouwd direct naast de voormalige bioscoop, dat nu
een hotel is. Maar Podium Vlieland is niet alleen bioscoop
of filmhuis; het is de bedoeling dat er naast filmvoorstel
lingen incidenteel ook optredens zullen plaatsvinden.
Ruimte over
De zaal is een initiatief van Gosse Beerda en Bojan Bajic.
Toen zij het idee hadden opgevat om een ijssalon op
het eiland te openen, zochten ze nog een bestemming
voor de ruimte erachter. Al associërend kwamen ze op
een filmzaal: naast iets lichts en koels als ijs zou zoiets
warms en donkers als een filmzaal goed passen. Via een
toevallige ontmoeting met IDFA-directeur Ally Derks, die
op Vlieland vaak vakantie houdt, kwamen de heren in
contact met CinemaNet, die in het pand hun eerste 2K-
installatie realiseerde.
Podium Vlieland opende met een satellieteditie van
het Noordelijk Filmfestival en ook IDFA heeft er al een
afterparty georganiseerd. Voor IDFA 2008 op Vlieland
werden zo'n 500 kaarten verkocht, veelal aan mensen
van de wal en er waren ook speciale gasten naar het
eiland gekomen, zoals Frans Bromet, om een inleiding
bij hun films te geven. Monique van de Ven en haar
man Edwin de Vries maakten rond kerst vorig jaar de
Interieur Podium
Vlieland.
overtocht om een voorstelling van Zomerhitte in te leiden
en zo van een bijzonder tintje te voorzien.
Zonder subsidie
'Podium Vlieland is het beste te bereiken per boot', staat
er ietwat uitdagend op de website. Vanaf de veerboot
loop je direct de Dorpsstraat in, de hoofdstraat van het
enige dorp op dit kleine waddeneiland, waar zich halver
wege dit pareltje van een bioscoop bevindt. Een stevige
wandeling of fietsen in de natuur is voor eilandgasten de
favoriete bezigheid, want naast een paar kroegen, res
taurants en winkeltjes, is er niet veel. Je kunt je voorstellen
dat de Vlielanders blij zijn na vierentwintig jaar weer over
een bioscoop te beschikken. Maar ook de gemeente is
blij met het zaaltje, niet alleen als trekpleister, maar ook
omdat die zonder een cent subsidie is gerealiseerd.
Een rondleiding door het verzorgde complex is een lust
voor het oog. De entree is de prachtige luxe ijssalon,
waar je aan de balie je kaartje en een kopje koffie kunt
kopen. Daarachter ligt het vuurrood ingerichte zaaltje
met 56 stoelen, waaronder love seats en high tech-pro-
jectie. Dagelijks worden er twee films vertoond, waaron
der steevast om zeven uur Leen, een interactieve lokale
productie, die alleen in Podium Vlieland wordt vertoond.
In de zomer wil men de programmering uitbreiden.
Tegen film
Bojan Bajic runt de hele bioscoop. Van programmering
en kaartverkoop tot projectie en voordat de bezoekers
komen laat hij zelfs met een sopje de
vloer nog even blinken. Bajic vertelt
dat in januari 2008 de sloop van het
oude pand begon, en hoe ze in juli,
toen het voorste gedeelte af was,
al ijs stonden te verkopen. Voor de
bioscoop wilden ze digitale projec-
tieapparatuur. 'Wij hadden geen
ruimte voor 35mm en wilden het ook niet', aldus Bajic.
'Wij zijn principieel tegen film, dat is verleden tijd. Digitaal
is de toekomst.' De digitale projectieapparatuur, een
ultracompacte Christie CP2000-M projector en Doremi
server, werd via een koopconstructie van CinemaNet
verkregen, met de mogelijkheid om die later om te zetten
in lease.
Omdat er echter nog amper digitale films beschikbaar
zijn, draait Podium Vlieland films vanaf dvd of Blu-ray met
een Videma-licentie (zie kader). Bajic: 'Daar zijn speciale
regels aan verbonden: je mag buiten dit pand bijvoor
beeld niets aankondigen. Op zich is dat niet zo erg want
er is maar een straat; mensen komen hier toch dagelijks
langs.' Wat hij echter wel vervelend vindt, is dat Videma
alleen oude films aanbiedt die mensen vaak al hebben
gezien. Daarom wil hij met Podium Vlieland lid worden
van de NVB. 'Met nieuwe films trek je meer mensen,
maar ik wil via Videma ook oudere films blijven draaien,
of films die op een andere manier niet beschikbaar zijn.'
Omdat de films momenteel vanaf Blu-ray of dvd worden
vertoond, koopt Bajic zijn films gewoon bij internetwinkels
als bol.com. 'Ik kijk daar wat in de top twintig staat en ik
kijk welke films distributeurs beschikbaar hebben, lees
een recensie, kijk een trailer en krijg ook wel tips van
mensen. Zo krijg ik vanzelf een beeld van zo'n film en als
het me wat lijkt, dan bestel ik hem. Soms kijk ik de film
voordat ik hem programmeer, maar soms kijk ik hem ook
met de bezoekers.'
Bajic wil zijn bezoekers kwalitettsf ilms bieden en program
meert daarom vooral artfilms. Maar in de zomer, als het
eiland overspoeld wordt door badgasten, wil hij voor
hen ook mainstream films gaan programmeren. Ook
denkt Bajic nu al na over een eigen Vlielandfestival met
bijvoorbeeld natuurfilms.
Podium Vlieland trekt in de winter
gemiddeld tien bezoekers per voor
stelling. Bajic: 'Deze bioscoop is uit
liefde gemaakt, niet uit commercieel
oogpunt. Gosse Beerda en ik houden
beide van Vlieland en we wilden er
iets leuks doen, dat was de opzet.
Misschien houdt de ijssalon de bios
coop uiteindelijk draaiend of wordt
deze eigenzinnige combinatie juist
een groot succes.' De notabelen van
het eiland hebben Podium Vlieland in
ieder geval al gevonden. Een van de twee wethouders,
die vier dagen per week op het eiland woont en de rest
op het vasteland, is een echte liefhebber. Hij komt vaak
naar de film en denkt mee met de initiatiefnemers. Voor
de voorstelling van Amélie kwamen twaalf bezoekers
waaronder de dominee. Bajic: 'Hij moest steeds hard
lachen. Geweldig! Hij is een goeie dominee. Net nieuw,
maar hij schijnt heel aardig te zijn.'
Uitgebreide versie van dit artikel verschijnt op cineserver.nl
Videma-licenties toegelicht
De Videma-licentie is ooit in het leven geroepen om
filmverhuurders te ontlasten. Allerlei clubs, buurthuizen,
studentenverenigingen en andere niet-reguliere filmverto
ners kunnen hun vertoningsrechten sinds 1988 via deze
organisatie regelen. De licentie is aan een aantal voor
waarden gebonden, waarvan de belangrijkste is dat men
buiten de vertoningslocatie de precieze filmtitel niet mag
aankondigen. Bovendien vertegenwoordigt Videma niet
alle filmdistributeurs en bestaat hun collectie logischerwijs
uit de wat oudere titels. Sinds enige tijd heeft Videma ook
een Plus-licentie met minder restricties, maar daarbij zijn
nog minder distributeurs aangesloten en de licentie wordt
ook als duur ervaren.
De Videma-licentie is niet bedoeld voor bioscopen
aangezien die zelf rechtstreeks toegang hebben tot de
filmdistributeurs. Daarom kan Videma in principe geen
toestemming geven voor voorstellingen in bioscopen. De
laatste jaren is er echter een schemergebied ontstaan van
wat men onder een bioscoop verstaat en aan welke initia
tieven Videma een licentie mag geven. Zo zijn er - veelal
op het platteland - zalen waar met een beamer en een
Videma-licentie dvd's worden vertoond en waar men zich
toch filmhuis noemt. Volgens de NVB is een gebouw ech
ter pas een 'bioscoop' als er minimaal een 35mm- of 2K-
projector gebruikt wordt, er een vaste vertoningszaal is
met een vast stoelenplan en een aparte projectiecabine,
en als er minimaal één vertoning per week plaatsvindt.
Er zijn echter ook echte bioscopen die een deel van hun
programmering via een Videma-licentie laten lopen. Het
gaat hierbij vaak om titels die niet op film te krijgen zijn en
het wordt mede beïnvloed door de steeds betere projec-
tiemogelijkheden van dvd en Blu-ray. Deze voorstellingen
worden alleen op de website van de zaal aangekondigd,
vaak op een afgeschermd gedeelte, of via een mailinglist
bekend gemaakt. Het internet heeft de randvoorwaarden
van de Videma-licentie dus ongewild verruimd.
Filmverhuurders zien het gebruik van home entertainment-
producten als dvd en Blu-ray met lede ogen aan. Omdat
de kopie niet van hen hoeft te worden betrokken, lopen
ze het risico dat er voorstellingen worden georganiseerd
waar zij niets van afweten, met een kans dat er geen
afdracht plaatsvindt. Het formele standpunt van de NVF
in deze is, dat internationaal de 2K-standaard is afgespro
ken en dat je daar als vertoner kwalitatief dus niet onder
moet gaan zitten. Stilzwijgend geven sommige verhuur
ders echter wel toestemming voor Blu-ray-voorstellingen,
zoals onlangs nog voor screenings van Casino Royale,
toen daar onvoldoende 35mm-prints van beschikbaar
bleken.
Frank de Neeve en Roloff de Jeu
'We're never getting off this island, Richard.' (Brooke Shields als Emmeline in The Blue Lagoon)
'Take me to your island. I want to do all those things you talked about.' (Claudette Colbert als Ellie Andrews in tt Happened One Nighfj
