Het einde van een tijdperk
F
m
HFN
HFN
Biosbon breekt door in 3e dimensie
ACHTER DE SCHERMEN
Mare
Canisius:
'Wij den
ken veel
van de
operateurs
binnen het
bedrijf te
kunnen
houden.'
ACHTER DE SCHERMEN/MARKETING
De hand
met bon
komt door
het doek.
De rol van operateur lijkt uitgespeeld
Rond het beroep van operateur hing heel lang een sfeer van romantiek. De cabine was het heiligdom
van de bioscoop waar de magie van de film tot leven kwam. De tijd van de koolspitsen was heroïsch,
maar de 35mm-prqjector maakte ook altijd veel indruk op bezoekers. Aan dat era lijkt min of meer
abrupt een einde gekomen te zijn. De uitrol van digitale projectie die al jarenlang werd aangekon
digd, krijgt nu in heel rap tempo eindelijk haar beslag.
Door Lucia Alleman
De eerste ervaringen met digitale projectie gaven geen
hallelujaverhalen. Er waren berichten over servers die
maar een beperkt aantal films aankonden, films die in
andere zalen werden vertoond dan stond aangegeven,
en publiek dat en masse naar een andere zaal werd
gestuurd. Oscar Poppe, operateur bij Euroscoop in
Tilburg, maakte ook de nodige hick-ups mee met digitale
projectie, maar volgens hem waren dat kinderziektes.
Maar zelfs nu die grotendeels achter de rug lijken te zijn,
valt er in het digitale tijdvak nog veel te wennen, niet in
de laatste plaats voor de operateurs. Voor hen verandert
er veel, zo niet alles: ze lijken namelijk nauwelijks nog
nodig.
Navigatieknop
Oscar Poppe is al 34 jaar werkzaam in het bioscoopbe
drijf. Hij begon in 1977 in Rialto in Amsterdam. Hoe ziet
hij zijn toekomst? 'Ik heb net in maart een vaste aanstel
ling gekregen. We zaten midden in de voorbereidingen
voor de digitalisering toen ik de Barco-cursus mocht
doen. Toen was het ijzer heet om een vaste aanstelling
te regelen. Natuurlijk is het jammer dat film verdwijnt. Het
wordt een kille bedoening als je met een navigatieknop
het hele theater op afstand kan bedienen. Toch blijft er
aan de digitale projectoren ook onderhoud te doen, je
moet bijvoorbeeld maandelijks de filters reinigen, lampen
verwisselen enzovoort. Ik doe nu ook al veel technisch on
derhoud in het theater, stoelen repareren, de luchtbehan
delingsinstallatie onderhouden enzovoorts. Wij verhuren
ons theater geregeld en dan assisteer ik met het geluid
en de projectie van presentaties. Bovendien heb ik aan
gegeven dat ik wel kaartjes wil controleren, maar ik ga
niet achter het buffet.'
Centrale afspraken
In de cao-afspraken van 2011 hebben de werkgevers en
FNV Kiem als vertegenwoordiger van de werknemers af
gesproken dat 'partijen er zich toe inspannen om zoveel
mogelijk mensen "van werk naar werk" te begeleiden'.
Gebeurt dat ook? Tanja Magnée van FNV KIEM: 'Bij de
werkgevers zie ik zeker de bereidheid om zich voor de
operateurs in te spannen. De inzet van FNV KIEM is dat
de operateurs zoveel mogelijk in het eigen bedrijf aan
Het einde van
een tijdperk, het
einde van een
beroepsgroep
(still van Cinema
Paradiso).
het werk blijven. Dat zal niet in alle gevallen mogelijk
zijn. Daarom willen we goede afspraken maken over
begeleiding en opleiding naar ander werk bij een andere
werkgever. We hebben daarvoor al voorstellen gedaan,
maar er zijn nog geen afspraken gemaakt.'
Facilitair medewerker
Pathé heeft als een van de weinige werkgevers een
sociaal plan voor de operateurs. Deputy managing
director Mare Canisius: 'Wij zijn al sinds 2007 bezig met
de voorbereidingen van deze reorganisatie. In 2008
hebben we een sociaal plan opgesteld waarvoor wij
instemming hebben gekregen van de OR. Ook zijn wij
al in een vroeg stadium bij de theaters langsgegaan
om met de operateurs te praten over deze kwestie. Ik
denk dat dat wel gewaardeerd werd.' Het was volgens
Canisius snel duidelijk dat er bij digitalisering in de cabine
weinig te doen overblijft. Canisius: 'Bij ons zal de projectie
automatiseringsgedreven zijn. Voor het onderhoud van
het systeem heb je specialisten nodig. We hebben uitge
zocht wat onze operateurs precies doen. Het bleek dat
ze veel onderhoudswerk doen in het theater. We hebben
de functie van facilitair medewerker ingesteld, waarmee
wij denken veel van de operateurs binnen het bedrijf te
kunnen houden, met behoud van hun oude salaris.' Is er
voor iedereen plaats in deze functie? 'Al onze theaters
krijgen een eigen facilitair medewerker. In de regio's
waar meerdere theaters zijn zetten we bovendien een
regionale pool van facilitair medewerkers op. Een aantal
operateurs zal niet voor deze functie voelen. Voor hen
bieden we twee trajecten: afscheid van Pathé met een
som geld overeenkomstig de kantonrechtersformule of
een outplacementtraject waarbij, met een gespeciali
seerd bureau, gekeken wordt naar de mogelijkheden
van de operateur en daarop aangepast een opleiding
die wordt aangeboden plus een vergoeding. Ik schat dat
we met ongeveer tien mensen een van deze trajecten
zullen ingaan.'
Filmtheaters
De situatie bij de filmtheaters lijkt vooralsnog een andere
te zijn. De meeste filmtheaters gaan mee in Cinema
Digitaal, maar er zullen daar nog regelmatig films te zien
zijn die alleen op 35mm beschikbaar zijn. Dus verdwij
nen de traditionele projectoren en de operateurs daar
nog niet uit beeld. Krijn Meerburg van LantarenVenster:
'Wij houden in twee zalen van ons theater nog een
35mm-projector. In de speciale programma's en festivals
zullen we nog heel veel analoge films blijven draaien.
Het is een beetje koffiedik kijken, maar ik verwacht dat
het aantal cabinetechnische uren wel met zo'n 30 d 40
procent zal teruglopen de komende jaren. Voor onze
vaste operateurs hebben we voldoende werk, ook in
combinatie met onze muziekprogrammering. De losse
contracten zullen waarschijnlijk niet worden verlengd.'
Acuut
In het geval van JT Bioscopen gaat het om twee
personen die mogelijk in aanmerking komen voor een
outplacementtraject, vertelt Berend Jan de Wilde. De
kwestie is hier acuut omdat JT op hele korte termijn
vrijwel volledig digitaal is. 'We hebben nu nog vijf zalen
te gaan. De boel is daarmee in circa dertien maanden
volledig omgebouwd', meldt De Wilde. 'We zagen dit
natuurlijk al lang aankomen en we zijn er dan ook tijdig
mee begonnen. We wilden geen
gedwongen ontslagen, dus is er
gekeken of we mensen deels ook
ander werk kunnen laten doen. Er
zijn uiteindelijk twee a drie opera
teurs geweest die dat niet wilden.
Die zijn zelf elders gaan solliciteren
en weggegaan. Ik begrijp best wel
dat het een hele omslag is, opera
teurs komen vanuit het betrekkelijke
isolement van de cabine opeens in
de volle drukte.' En over de twee
werknemers van JT die wellicht voor
het outplacementtraject in aanmer
king komen, vult De Wilde nog aan:
'Ik wacht wat dat betreft op de
uitkomst van het NVB-plan.'
V
Een beginnend acteur, die meer hoopte op
een figuurlijke doorbraak in de filmwereld,
presenteert de Nationale Bioscoopbon in de
nieuwe commercial in 3D. HFN nam een kijkje
achter het scherm...
Door Ro/o/f de Jeu
'Hier?', 'Nee, iets naar achteren... iets
naar links!' 'Dit?' 'Ja, dat is het! Maar wat
is dat?' Het blijkt een statiefpoot. Even
draaien en hij is uit beeld. Brenda Weisz
Blanchetta, marketingmanager van de Na
tionale Bioscoopbon, geeft aanwijzingen
vanachter een flinke 3D-tv aan iemand op
de set die de laatste 'rommeltjes' uit het
<midden>
Brenda Weisz-
Blanchetta, regis
seur Herman
Poppelaars en
camerman Mick
van Rossum
bekijken de
set in het juiste
perspectief.
J*cor haalt. En dat blijkt lastig aangeven
3D.
Het podium van het Zaantheater in
Zaandam is vrijdag 3 juni de set van de
nieuwe commercial van de Nationale
iscoopbon. Die speelt zich af achter het
>scoopdoek. Op de vloer staat de hand
die bekend is geworden door de campag
nes van de biosbon. Er omheen zit een
strakgespannen elastiek die elk moment
losgelaten kan worden, en daarmee de in
de hand verstopte man - acteur Thijs van
Z Aken in 40 kilo foam - elk moment door
het doek kan lanceren.
Ondertussen controleert stereographer
"immer Kleijn, specialist en veteraan in
t begeleiden van 3D filmopnamen, op
monitor of het beoogde diepte-effect ook in
-jop zal werken. De aanwezige 3D-tv is daar
geen betrouwbare bron voor. Kleijn legt uit dat diepte
een belangrijke rol speelt in het verhaal. De opstelling
achter het doek zal de kijker in de bioscoopzaal ook
werkelijk als achter het filmdoek ervaren. De hand met
bon komt door het doek naar de kijker toe.
Niet alles wordt in het Zaantheater gefilmd: de kata-
pultstunt speelt zich buiten beeld af en het scheuren
van het doek door de hand wordt in de postproductie
geanimeerd.
De commercial draait sinds 7 juli in de theaters, in zo
wel 3D als 2D. Op het YouTube-kanaal van de Nati
onale Bioscoopbon zijn zowel de commercial als een
making of te zien: www.youtube.com/bioscoopbon.
'It's the apocalypse. End of days. The Judgment Day, the end of the world, my friend.' (Woody Harrelson als Charlie Frost in 2012)
'That is where the depth comes in.' (Joyce Van Patten als Gloria in Crown Ups)
