The big screen, the big difference
P
HFN
EJ
IN BEELD
IN BEELD/THEATERPASPOORT
In 2011
verkocht
Pathé
410.000
IMAX-
tickets.
Dat aantal
wordt dit
jaar naar
verwach
ting ruim
overschre
den. Men
denkt uit
te komen
op circa
550.000
verkochte
tickets.
HFN
Pathé breidt uit met IMAX, JT komt met XD Experience
Grote schermen zijn big business voor bioscopen. De pre
mium prijs, maar ook de marketingkracht die schuilgaat
achter grootbeeldprojectie, vertegenwoordigt een be
langrijke meerwaarde, zo blijkt uit het onderzoek Large
Screen Cinema. Ondertussen breidt Pathé het aantal
IMAX-zalen uit en komt JT met de XD Experience.
Door Jeroen Huijsdens
Toen het bioscoopbezoek in de jaren 60, 70 en 80 van
de vorige eeuw sterk terugliep, was een van de oplos
singen het ombouwen van de traditionele monotheaters
naar complexen met meerdere zalen. Daardoor moes
ten consumenten vanaf dat moment wel genoegen
nemen met kleinere zalen en dito doeken. Hoewel er
altijd uitzonderingen zijn geweest, kwamen de grotere
schermen eigenlijk pas weer in beeld met de bouw van
nieuwe multiplexen in ons land halverwege de jaren 90.
De merknaam die het meeste met grootbeeldprojectie
in verband wordt gebracht is IMAX. Het merk werd in
Nederland nieuw leven ingeblazen toen Pathé in 2005
haar eerste IMAX-zaal, in Pathé Arena, opende.
Volgens het deze zomer verschenen rapport Large
Screen Cinema van onderzoeksbureau Dodona Re
search blijft het aantal bioscoopschermen dat als 'groot'
mag worden getypeerd internationaal de komende ja
ren flink doorgroeien. In het rapport wordt de verwach
ting uitgesproken dat het aantal theaters met een groot
scherm wereldwijd zal groeien van 653 eind 2011 naar
2.600 in 2016.
Ook Superman:
Man of Steel
komt volgend
jaar uit in IMAX-
formaaf.
Eigen merk
We hebben het dan niet meer alleen over schermen
van IMAX. In navolging van deze Canadese firma zijn
ook bioscoopondernemingen zelf het pad van de groot
beeldprojectie gaan bewandelen. Waren er volgens
Dodona in 2008 nog 46 lAAAX-schermen en slechts
één eigen-merksysteem, in 2012 was dat gegroeid
naar 476 IMAX-schermen en 295 schermen met een
Warner Bros. IMAX-line up 2013
Dat ook de Hollywood studio's vertrouwen hebben
in het onderscheidende vermogen van IMAX, werd
weer eens duidelijk toen Warner Bros. en IMAX half november sa
men bekend maakten dat Warner de komende drie jaar twintig
films gaat uitbrengen in het IMAX-formaat. In de persverklaring
werden de volgende Warner-films voor 2013 al opgesomd: Jack
The Ciant Stayer, Superman: Man of Steel, Pacific Rim, 300: Rise
of an Empire, Gravity, Seventh Son en The Hobbit: The Desolation
ofSmaug.
eigen label. Voorbeelden daarvan zijn het Ameri
kaanse Cinemarks, dat in 2009 het eigen XD-systeem
introduceerde, en Regal dat in april 2010 kwam met
de Regal Premium Expericence (RPX). Volgens beide
ondernemingen - die daarnaast ook gewoon IMAX
aanbieden - wil men niet concurreren maar een alter
natief bieden voor die complexen waar het inbouwen
van een IMAX-zaal niet loont. Dat heeft te maken met
de kosten die gepaard gaan met het mogen voeren
van de merknaam IMAX en het geld dat gemoeid is
met het installeren van een IMAX-zaal.
XD Experience
Geld is voor bioscoopondernemingen vanzelfspre
kend een belangrijk motief om met 'grote' schermen
te komen. De premium prijs is namelijk een bijzonder
aantrekkelijke, extra inkomstenbron. Daarnaast moet
de kracht van de marketingboodschap - the big
screen, the big difference - niet worden onderschat.
Die twee tezamen, alsmede het niet onbelangrijke feit
dat Pathé in Nederland de exclusieve aanbieder van
IMAX is, waren voor bioscooponderneming JT reden
om in de nieuwe bioscoop in Vlaardingen - die 19
december opengaat - een zaal
in te richten die het nieuwe label
XD Experience heeft gekregen.
In de zaal met 300 stoelen is
niet alleen een doek te vinden
van drieëntwintig meter bij elf
meter waarop film met twee
4K-projectoren van Barco gepro
jecteerd wordt, de zaal is ook
voorzien van Dolby's nieuwste
geluidstelg, Dolby Atmos, en
enkele D-BOX-stoelen (zie ook
de pagina's 15 en 17).
Ondanks deze bundeling van elementen, die de kijkbe-
leving in Vlaardingen een enerverende gaat maken, is
de JT-bioscoop niet het eerste theater dat de ervaring
met een eigen label wil benadrukken. In CineMec in
Ede is sinds juli 2009 al een XL-zaal te vinden die de
bezoeker iets extra's wil bieden. Al moet gezegd wor
den dat het daarbij gaat om een zaal die dankzij de
snel verwijderbare stoelen multifunctioneel is in gebruik.
Daarnaast zijn er ook bioscopen die wel grote doeken
ophangen, zoals Utopolis Almere (tweeëntwintig bij
negen meter) en Euroscoop Tilburg (bijna eenentwintig
bij bijna negen meter), en/of projecteren met 4K, maar
die hebben besloten daar geen apart label aan te han
gen. Hoe dan ook, er mag niet worden vergeten dat
een groot doek uiteindelijk, net als bij 70mm-vertoning
vroeger, vraagt om een hoge resolutie om kwalitatief
echt onderscheidend te zijn.
Kritiek
Grote schermen geven exploitanten duidelijk iets
extra's in handen, maar er is ook nog altijd enige kritiek
te horen van een categorie filmfans en - journalisten.
Die bekritiseren IMAX omdat niet alle schermen het
predicaat IMAX zouden verdienen. Dat heeft te maken
met het feit dat bestaande bioscopen zijn aangepast
met wat IMAX MPX noemt. Een ombouwtechniek die
het mogelijk maakt om IMAX-versies van films volgens
de normen van IMAX zelf aan te bieden, maar dan
wel op schermen in bestaande bioscoopcomplexen
die het standaard IMAX-formaat van zestien meter
hoog en tweeëntwintig meter breed niet halen (er zijn
elders in de wereld ook nog grotere IMAX-schermen).
'Uit onderzoek dat wij hebben gedaan blijkt dat onze
bezoekers IMAX echt de extra entree waard vinden',
aldus Kim Hoogeveen, woordvoerster van Pathé.
'We hebben de zalen, volgens de eisen van IMAX,
gebouwd binnen bestaande complexen en gereali
seerd wat mogelijk was. Bovendien is IMAX meer dan
alleen een groot scherm. Het is ook de combinatie van
projectie en geluid', vervolgt ze.
De kritiek weerhoudt Pathé er niet van om het thea
terpark gestaag verder uit te breiden met IMAX-
schermen. Al is het alleen al omdat het publiek
aangeeft er dol op te zijn. In 2011 verkocht Pathé
410.000 IMAX-tickets. Dat aantal wordt dit jaar
naar verwachting ruim overschreden. Men denkt
uit te komen op circa 550.000 verkochte tickets.
Dat is een stijging van maar liefst bijna 34%. Sinds
12 december hebben ook Pathé Spuimarkt in Den
Haag en Pathé Tilburg een IMAX-zaal. Daarmee
komt het aantal 'grote' schermen - naast die in
Pathé Arena, Pathé Schouwburgplein in Rotterdam
en Pathé Eindhoven, op vijf. Naar verwachting zal
het daar - niet alleen bij Pathé, maar ook bij JT en
anderen - niet bij blijven.
t 7-JfIMZmWÊtï] ilII *7Tr«YJrJ^
Plaats: Roermond
Exploitatie: Stichting ECI
Directeur: René Lebens
Aantal medewerkers film: 2 (plus 40 vrijwilligers)
Open sinds: 1 september 2012
Verwachte aantal bezoekers op jaarbasis: 15.000
Aantal zalen: twee zalen met 81 en 56 stoelen
Afmetingen grootste scherm: 8,5 meter x 3,6 meter
Projectoren: twee digitale projectoren, Christie CP2210
Servers digitale cinema: Doremi DCP-2000
3D: Nee
Kassasoftware: nog in uitvoering
Stoelen van: Auditoria Services UK, type ECI
Bioscoopreclame: geen
Belangrijkste merken bij het buffet: Lindeboom
van de tap (zeven soorten), Cook Boon-koffie
Website: www.ecicultuurfabriek.nl
Facebook: www.facebook.com/ecicultuurfabriek
Twitter: @ECIRoermond
Het theater is onderscheidend omdat: 'het is
gevestigd in de gebouwen van de voormalige Elektro
Chemische Industrie (ECI) en deel uitmaakt van een multi
functioneel cultureel complex. De industriële uitstraling
van het gebouw is behouden gebleven, inclusief de graf
fiti op muren ontstaan na jaren leegstand. De combinatie
van het arthouseprogramma en de authentieke elemen
ten in de filmzalen ademen een bijzondere sfeer.'
'You're a big guy.' (Aidan Gillen als ClA-agent in The Dark Knight Rises)
'Very impressive.' (Leonardo DiCaprio als Cobb in Inception)
