zogenaamde „star-systeem", maar geen oplossing
aan de hand gedaan.
Voor het overige opent dit rapport geen enkel
nieuw gezichtspunt. Wel wordt aan het slot met
nadruk het belangrijke principe onderstreept, dat
aan het welslagen van een filmproductie ten
grondslag ligt namelijk dat een filmproductie al
leen dan kan blijven bestaan en tot bloei kan
geraken, indien zij op de eigen binnenlandse markt
geamortiseerd kan worden. Dit is ten slotte het
geheim van het succes van de Amerikaanse film
op de wereldmarkt.
Ofschoon het niet tot onze opdracht behoort
te suggereren welk type films de Britse producen
ten zouden moeten maken", aldus het rapport,
,,is het moeilijk zich een juist oordeel te vormen
of aanbevelingen te doen in zake wegen en mid
delen tot besnoeiing van kosten zonder enige alge
mene overeenstemming betreffende de kostenpo-
litiek in verhouding tot de vermoedelijke ontvang
sten. Enerzijds is het noodzakelijk zich bij het
aanbevelen van kostenverminderingen voor ogen
te houden de mogelijke uitwerking van dergelijke
besnoeiingen op de kwaliteit. Anderzijds zou het
verkeerd zijn aan te nemen, dat de kosten het
fundamentele criterium van kwaliteit zijn.
Films van de rang van Hamlet" vormen een
klasse op zichzelf en wettigen de occasionele uit-
I radio en film worden met ontsteltenis beschouwd
door bijna alle alarmisten-van-beroep Niet alleen
dat deze opvattingen negatief zijn in de zin, dat radio
en film met achterdocht worden gadegeslagen, maar
er is ook bewijs, dat deze media de rol zijn gaan
spelen van zondebok voor alle mogelijke kwalen en
problemen die ons het leven bemoeilijken
Mij dunkt, dat dit alles wijst op heel wat onzuiver
denken en een dringende noodzaak aan opheldering.
Deze negatieve, begrensde en veroordelende houding
schijnt bijzonder onredelijk en kinderachtig waar het
media betreft, die zulke enorme opvoedkundige en
1 culturele mogelijkheden hebben. Daar zulk een hou-
ding leidt tot onderscheidene vormen van willekeurige
en geheel ongerijmde censuur, kan zij de volle benut-
1 ting van de opvoedkundige en creatieve ontspanning
van film en radio in een democratische maatschappij
ernstig vertragen.
Een psycholoog doen zulke begrensde opvattingen
met haar emotionele boventonen van vijandigheid den-
ken aan een verborgen vrees Er zijn ongetwijfeld i
vele volwassenen, die werkelijk vrezen wat zou kun-
nen gebeuren indien de hulpbronnen van radio en film
als middelen van publieke voorlichting ten volle werden
geëxploiteerd. Er zijn anderen die, geheel onzeker en
ten zeerste verontrust door problemen en krachten,
welke zij niet begrijpen, zondebokken zoeken in de 1
vorm van eenvoudige oorzaken buiten henzelf waarop
de schuld geworpen kan worden
(Franklin Fearing, professor in
de psychologie aan de Universiteit van
Californië te Los Angeles: National
Probation and Parole Assn. Redirectinr
the delinquent. 1947 yearbook. N.Y.
1 Macmillan Co. 1948 p. 181).
gave van 400.000.of meer, wegens haar be
tekenis tot het verhogen van het prestige van
Britse films
Tenzij de producenten van de eigen bin
nenlandse markt, het ene jaar met het andere
gerekend, het overgrote deel van de productie
kosten herwinnen van wat genoemd zou kunnen
worden de doorsnee film, welke in het buiten
land niet veel kan opbrengen, kan geen film
productie als een georganiseerde permanente
industrie, met inbegrip van de vervaardiging van
zeer succesvolle films, worden gehandhaafd".
Plant report
Op de avond van Dinsdag 6 December j.1. werd
het rapport van de commissie, welke, op een en
kele uitzondering na uitsluitend bestaande uit per
sonen buiten het filmbedrijf, aanvankelijk onder
leiding van wijlen Lord Portal en later onder lei
ding van Professor Sir Arnold Plant een uitge
breid onderzoek heeft ingesteld naar de verhuur
en exploitatie van films, voorgelegd aan het Par
lement en de volgende dag als een zogenaamd
„Command Paper" (een in opdracht des Konings
opgesteld document; Red.) gepubliceerd.
Het is inderdaad een geschrift van de grootste
betekenis. Bij ons weten werd het filmbedrijf nog
nooit onderworpen aan een zo grondig en zo wel
gedocumenteerd onderzoek. De belangen van alle
takken van het filmbedrijf zijn gewogen en op
bekwame wijze getaxeerd, zodat ten slotte uit een
chaos van feiten en cijfers een aantal aanbevelin
gen te voorschijn zijn gekomen, die op een juiste
en onpartijdige benadering van de materie wijzen.
In feite is het meest kenmerkende van dit rapport
de behendigheid waarmede het evenwicht is ge
handhaafd tussen de uitersten van elke zijde.
Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich
zacht. Het Nederlandse filmbedrijf zal van dit
rapport niet zonder een zekere voldoening kennis
nemen, omdat men bij lezing zal bemerken dat
een groot deel van dit rapport gewijd is aan het
wijzigen van zekere usances en het afschaffen
van zekere practijken, die in het in meerdere or
ganisaties verdeelde Britse filmwezen (evenals in
het Amerikaanse en Franse filmwezen) onuitroei
baar schijnen te zijn, maar die, dank zij de straffe
organisatie van ons bedrijf, in Nederland reeds
lang tot het verleden behoren. Indien tegenstrij
dige belangen in verschillende groepen zijn geor
ganiseerd, blijkt het in de practijk uiterst moeilijk
ZO' niet onmogelijk zelfs met wettelijke dwang
om tot overeenstemming te geraken.
V ermakeliJKneicIsDelast ing
Opmerkelijk is de doortastende en zeer uitvoe
rige wijze waarop de commissie het vraagstuk van
de vermakelijkheidsbelasting behandelt, waaraan
onderscheidene pagina's van het rapport zijn
~nuiHMIIII1HlliniUilllHMIMMIIIIIIini!MHMIIIIIIiniininUfHtUHIlIllHH«tWIftlUIIHIK1lltnttinflIHfllWHtHIIHtUlltl1HIIHIIIllllllHKtttir_
MII tl IIII It IIIM111IIII lil IMI11111 tU t M1U 'tllllMIIIIIIIIIIIIIIIIKI t lllll IIM LI LI Mll Jll I Jl Jlllllli Jllillllll II111 llinlltHjntrtllitttntHtlf llllf H«[^
